اگر در دنیای ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنید، احتمالاً اصطلاحات میکر (Maker) و تیکر (Taker) را شنیده‌اید. این 2 اصطلاح از مفاهیم پایه‌ای و مهم در معاملات کریپتوکارنسی هستند که هر علاقه‌مندی به این بازار باید با آن‌ها آشنا باشد.
در ساده‌ترین تعریف، میکرها افراد یا نهادهایی هستند که با قرار دادن سفارش‌های خرید و فروش، به نقدینگی بازار کمک می‌کنند. در مقابل، تیکرها کسانی هستند که این سفارش‌های موجود را اجرا می‌کنند. اما ماجرا به همین سادگی نیست و هر کدام از این نقش‌ها، پیچیدگی‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارند. در این مقاله از اینوکس، قصد داریم تمام جنبه‌های مربوط به میکر و تیکر را بررسی کنیم؛ از تعاریف پایه شروع می‌کنیم و به سراغ مفاهیم پیچیده‌تر می‌رویم.
مارکت میکر (Market Maker) چیست؟
میکر در بازار ارزهای دیجیتال به شخص یا نهادی گفته می‌شود که با قرار دادن سفارش‌های خرید و فروش، به تأمین نقدینگی بازار کمک می‌کند. این فعالان بازار با قرار دادن سفارش‌های محدود (Limit Order) که آنی اجرا نمی‌شوند، نقش مهمی در ایجاد عمق بازار و تسهیل معاملات ایفا می‌کنند.
برای درک بهتر نقش میکر، می‌توان مثالی ساده زد. فرض کنید معامله‌گری تصمیم می‌گیرد مقداری اتریوم را با قیمت 3,610 دلار بفروشد، در حالی که قیمت فعلی بازار 3,600 دلار است. از آنجایی که سفارش او بالاتر از قیمت فعلی بازار است، به‌صورت آنی اجرا نمی‌شود و در دفتر سفارشات باقی می‌ماند. این شخص با این کار به عنوان یک میکر عمل کرده و به نقدینگی بازار افزوده است.
در این مورد بخوانید: ژورنال معاملاتی چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
نقش‌های اصلی میکر در بازار
میکرها در بازار ارزهای دیجیتال وظایف متعددی بر عهده دارند. آن‌ها با همکاری نزدیک با صرافی‌های کریپتو، جریان معاملات را روان‌تر می‌کنند. یکی از مهم‌ترین نقش‌های آن‌ها کاهش اسپرد (فاصله بین قیمت خرید و فروش) است که به کارآمدی بیشتر بازار کمک می‌کند.
میکرها همچنین با مدیریت ریسک و استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته معاملاتی، قیمت‌های خرید و فروش را به‌صورت لحظه‌ای تنظیم می‌کنند. این کار باعث می‌شود که همیشه امکان معامله برای سایر فعالان بازار وجود داشته باشد. آن‌ها معمولاً از طریق اختلاف قیمت خرید و فروش (اسپرد) کسب سود می‌کنند.
مدیریت ریسک و استراتژی‌های میکرها
میکرها برای موفقیت در بازار باید استراتژی‌های پیچیده‌ای را به کار بگیرند. یکی از مهم‌ترین این استراتژی‌ها، هجینگ است که به آن‌ها کمک می‌کند ریسک نگهداری ارزهای دیجیتال را مدیریت کنند. همچنین، استفاده از سیستم‌های معاملاتی الگوریتمی به آن‌ها امکان می‌دهد تا به سرعت به تغییرات بازار واکنش نشان دهند.
ارتباط میکرها با صرافی‌ها
میکرها معمولاً روابط نزدیکی با صرافی‌های ارز دیجیتال دارند. بسیاری از صرافی‌ها برنامه‌های تشویقی خاصی برای میکرها در نظر می‌گیرند تا آن‌ها را به فعالیت بیشتر ترغیب کنند. این همکاری متقابل به نفع هر 2 طرف است: میکرها از مزایای خاص و کارمزدهای کمتر بهره‌مند می‌شوند و صرافی‌ها نیز از افزایش نقدینگی و کارآمدی بازار سود می‌برند.
فرصت‌های آربیتراژ
یکی دیگر از فعالیت‌های مهم میکرها، استفاده از فرصت‌های آربیتراژ است. آن‌ها با شناسایی اختلاف قیمت بین صرافی‌های مختلف یا جفت‌ارزهای متفاوت، می‌توانند از این تفاوت‌ها سود کسب کنند. این فعالیت علاوه بر سودآوری برای میکرها، به همگرایی قیمت‌ها در بازارهای مختلف نیز کمک می‌کند.
در این مورد بخوانید: آربیتراژ ارز دیجیتال چیست؟ + استراتژی و آموزش کامل
مارکت تیکر (Market Taker) چیست؟
تیکر در بازار ارزهای دیجیتال به معامله‌گری گفته می‌شود که با اجرای فوری سفارش‌های موجود در بازار، نقدینگی را از آن خارج می‌کند. برخلاف میکرها که سفارش‌های جدید ایجاد می‌کنند، تیکرها سفارش‌هایی را که از قبل در دفتر سفارشات موجود است، اجرا می‌کنند. این معامله‌گران معمولاً از سفارش‌های بازار (Market Order) استفاده می‌کنند که به معنای پذیرش قیمت فعلی بازار برای اجرای فوری معامله است.
نحوه عملکرد تیکرها در بازار
برای درک بهتر عملکرد تیکرها، می‌توان به مثال معامله‌گری اشاره کرد که تصمیم می‌گیرد اتریوم را با قیمت فعلی بازار (مثلاً 3,600 دلار) خریداری کند. این معامله‌گر با قرار دادن سفارش بازار، بلافاصله با بهترین قیمت موجود در دفتر سفارشات معامله می‌کند. در این حالت، او نقش یک تیکر را ایفا می‌کند، زیرا از نقدینگی موجود در بازار استفاده کرده است.
اولویت‌های تیکرها در معاملات
تیکرها معمولاً سرعت اجرای معامله را به قیمت دقیق ترجیح می‌دهند. این معامله‌گران حاضر هستند در ازای اطمینان از اجرای فوری معامله، قیمت فعلی بازار را بپذیرند و حتی کارمزد بیشتری پرداخت کنند. این رویکرد برای معامله‌گرانی مناسب است که:
- به دنبال اجرای فوری معاملات هستند
- نمی‌خواهند ریسک تغییر قیمت را بپذیرند
- استراتژی معاملاتی آن‌ها نیازمند سرعت عمل بالاست
تأثیر تیکرها بر نقدینگی بازار
بر اساس اطلاعات سایت Crypto، تیکرها با مصرف نقدینگی موجود در بازار، نقش مهمی در پویایی قیمت‌ها دارند. سفارش‌های بزرگ تیکرها می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر قیمت داشته باشد، به خصوص در شرایطی که نقدینگی بازار محدود است. این پدیده که به اسلیپیج (Slippage) معروف است، باعث می‌شود قیمت واقعی معامله با قیمت مورد انتظار تفاوت داشته باشد.
در این مورد بخوانید: اسپرد چیست؟ بررسی جامع انواع اسپرد در بازارهای مالی
ساختار کارمزد برای تیکرها
در اکثر صرافی‌های ارز دیجیتال، تیکرها کارمزد بیشتری نسبت به میکرها پرداخت می‌کنند. دلیل این تفاوت این است که تیکرها با مصرف نقدینگی موجود، باعث کاهش عمق بازار می‌شوند. با این حال، این هزینه بیشتر مزایای زیر را به همراه دارد:
- اطمینان از اجرای فوری معامله
- کاهش ریسک نوسان قیمت
- امکان استفاده از استراتژی‌های معاملاتی سریع
استراتژی‌های معاملاتی تیکرها
تیکرها معمولاً از استراتژی‌های معاملاتی متفاوتی نسبت به میکرها استفاده می‌کنند. این استراتژی‌ها اغلب بر اساس واکنش سریع به شرایط بازار، استفاده از تحلیل‌های تکنیکال کوتاه‌مدت و بهره‌برداری از فرصت‌های لحظه‌ای طراحی می‌شوند. تیکرها باید همواره به اسلیپیج و تأثیر سفارش‌های خود بر قیمت توجه داشته باشند و استراتژی‌های خود را با در نظر گرفتن این عوامل تنظیم کنند.
رابطه تیکرها با شرایط بازار
تیکرها معمولاً به شرایط بازار واکنش نشان می‌دهند و برخلاف میکرها که در ایجاد قیمت نقش دارند، آن‌ها قیمت‌های موجود را می‌پذیرند. این رویکرد باعث می‌شود تیکرها در شرایط نوسانی بازار، انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشند و بتوانند سریع‌تر به تغییرات قیمت واکنش نشان دهند.
تفاوت اصلی میکر و تیکر چیست؟
تفاوت‌های میکر و تیکر در بازار ارزهای دیجیتال فراتر از نحوه قرار دادن سفارش‌هاست. این تفاوت‌ها در نقش، استراتژی، کارمزد و تأثیرگذاری بر بازار نمود پیدا می‌کند.
تفاوت در نوع سفارش‌گذاری
در این مورد بخوانید: مدیریت سرمایه در ارز دیجیتال + آموزش کامل مدیریت سرمایه در کریپتو
میکرها معمولاً از سفارش‌های محدود (Limit Order) استفاده می‌کنند که در قیمت‌های مشخص قرار می‌گیرند و ممکن است فوراً اجرا نشوند. این سفارش‌ها به دفتر سفارشات اضافه می‌شوند و منتظر طرف مقابل معامله می‌مانند. در مقابل، تیکرها از سفارش‌های بازار (Market Order) استفاده می‌کنند که به دنبال اجرای فوری با بهترین قیمت موجود هستند.
تأثیر بر نقدینگی بازار
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های میکر و تیکر در تأثیر آن‌ها بر نقدینگی بازار است. میکرها با قرار دادن سفارش‌های جدید، به نقدینگی بازار می‌افزایند و باعث عمیق‌تر شدن بازار می‌شوند. این کار به کاهش نوسانات قیمت و ایجاد ثبات بیشتر کمک می‌کند. در مقابل، تیکرها با مصرف نقدینگی موجود، از عمق بازار می‌کاهند.
تفاوت در ساختار کارمزدها
ساختار کارمزد برای میکرها و تیکرها متفاوت است. میکرها به دلیل نقش مثبت خود در افزایش نقدینگی بازار، معمولاً کارمزد کمتری پرداخت می‌کنند و حتی در برخی موارد ممکن است مشوق‌هایی نیز دریافت کنند. تیکرها به دلیل مصرف نقدینگی، کارمزد بیشتری می‌پردازند.
استراتژی‌های معاملاتی متفاوت
استراتژی معاملاتی میکرها و تیکرها کاملاً متفاوت است. میکرها معمولاً:
- استراتژی‌های بلندمدت‌تری دارند
- به دنبال سود از اسپرد هستند
- از الگوریتم‌های پیچیده برای مدیریت سفارش‌ها استفاده می‌کنند
در مقابل، تیکرها:
- به دنبال اجرای سریع معاملات هستند
- بر اساس تحلیل‌های کوتاه‌مدت تصمیم می‌گیرند
- ریسک تغییر قیمت را می‌پذیرند
ریسک‌های متفاوت
هر 2 گروه با ریسک‌های متفاوتی روبرو هستند. میکرها با ریسک نگهداری دارایی و تغییرات قیمت در طول زمان مواجه هستند. آن‌ها باید استراتژی‌های مدیریت ریسک پیچیده‌ای را به کار بگیرند. تیکرها با ریسک اسلیپیج و اجرای فوری معاملات روبرو هستند و باید به تأثیر سفارش‌های خود بر قیمت توجه کنند.
امکان تغییر نقش
نکته مهم این است که معامله‌گران می‌توانند بسته به شرایط بازار و استراتژی خود، بین نقش میکر و تیکر جابجا شوند. این انعطاف‌پذیری به آن‌ها اجازه می‌دهد از فرصت‌های مختلف بازار استفاده کنند. با این حال، موفقیت در هر نقش نیازمند درک عمیق مکانیزم‌های بازار و مدیریت مناسب ریسک است.
تأثیر بر شفافیت بازار
میکرها و تیکرها در شفافیت بازار نقش دارند، اما به شیوه‌های متفاوت. میکرها با ایجاد عمق در دفتر سفارشات، به شفافیت قیمت‌گذاری کمک می‌کنند. تیکرها با اجرای معاملات، اطلاعات قیمتی واقعی را به بازار می‌آورند. این تعامل برای سلامت و کارایی بازار ضروری است.
کارمزد میکر و تیکر چیست؟
ساختار کارمزد در بازار ارزهای دیجیتال بر اساس نقش معامله‌گران به عنوان میکر یا تیکر طراحی شده است. این تفاوت در کارمزدها نه تنها منعکس‌کننده نقش متفاوت این دو گروه در بازار است، بلکه به عنوان مکانیزمی برای تشویق تأمین نقدینگی هم عمل می‌کند.
ساختار کلی کارمزدهای میکر و تیکر
در اکثر صرافی‌های ارز دیجیتال، کارمزدهای میکر معمولاً کمتر از کارمزدهای تیکر است. این تفاوت به این دلیل است که میکرها با افزودن نقدینگی به بازار، نقش مهمی در حفظ کارایی و ثبات آن ایفا می‌کنند. برای مثال، اگر کارمزد تیکر 0.2٪ باشد، کارمزد میکر ممکن است 0.1٪ یا حتی کمتر باشد.
دلایل تفاوت در کارمزدهای میکر و تیکر
تفاوت در ساختار کارمزدها چندین دلیل اصلی دارد:
- تشویق نقدینگی: کارمزد کمتر برای میکرها آن‌ها را تشویق می‌کند تا نقدینگی بیشتری به بازار اضافه کنند. این امر به نفع کل اکوسیستم بازار است.
- مدیریت ریسک: میکرها ریسک بیشتری را با نگهداری موقعیت‌های باز می‌پذیرند و کارمزد کمتر نوعی جبران این ریسک است.
- تعادل بازار: این ساختار کارمزد به حفظ تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار کمک می‌کند.
تأثیر حجم معاملات بر کارمزدهای تیکر و میکر
حجم معاملات معمولاً تأثیر مستقیمی بر نرخ کارمزد دارد. صرافی‌ها اغلب برنامه‌های پلکانی برای کارمزدها دارند که در آن معامله‌گران با حجم معاملات بالاتر، از نرخ‌های کارمزد پایین‌تری بهره‌مند می‌شوند. این ساختار برای هر 2 گروه میکر و تیکر اعمال می‌شود، اما معمولاً تفاوت نسبی بین کارمزدهای میکر و تیکر حفظ می‌شود.
برنامه‌های تشویقی صرافی‌ها برای تیکر و میکر
بسیاری از صرافی‌ها برنامه‌های تشویقی ویژه‌ای برای میکرها در نظر می‌گیرند. این برنامه‌ها می‌تواند شامل:
- تخفیف‌های بیشتر در کارمزدها بر اساس حجم معاملات
- پاداش‌های ویژه برای تأمین نقدینگی در جفت ارزهای خاص
- امتیازات ویژه برای میکرهای حرفه‌ای
- برنامه‌های وفاداری و تخفیف‌های پلکانی
محاسبه کارمزدها در عمل
برای درک بهتر تفاوت کارمزدها، می‌توان مثالی را بررسی کرد. فرض کنید معامله‌ای به ارزش 10,000 دلار انجام می‌شود:
برای میکر: با نرخ کارمزد 0.1٪، کارمزد = 10 دلار
برای تیکر: با نرخ کارمزد 0.2٪، کارمزد = 20 دلار
این تفاوت در کارمزد می‌تواند به خصوص برای معامله‌گران با حجم بالا، قابل توجه باشد.
استراتژی‌های کاهش کارمزد تیکر و میکر
معامله‌گران می‌توانند با استراتژی‌های مختلف کارمزدهای خود را کاهش دهند:
- انتخاب نقش مناسب: در صورت امکان، استفاده از سفارش‌های محدود به جای سفارش‌های بازار
- افزایش حجم معاملات: رسیدن به سطوح بالاتر در برنامه‌های پلکانی صرافی‌ها
- استفاده از توکن‌های بومی صرافی‌ها: برخی صرافی‌ها در صورت استفاده از توکن‌های خود، تخفیف‌های ویژه‌ای ارائه می‌دهند.
در این مورد بخوانید: آربیتراژ مثلثی چیست؟ راهنمای جامع استراتژی‌ها و نکات کلیدی
خلاصه میکر و تیکر چیست با اینوکس
در این مقاله از اینوکس به سوال تیکر و میکر چیست به صورت کامل پاسخ دادیم. میکر و تیکر به پویایی و کارایی بازار کمک می‌کنند. میکرها با قرار دادن سفارش‌های محدود و افزودن نقدینگی به بازار، نقش مهمی در ایجاد عمق و ثبات قیمت‌ها دارند. در مقابل، تیکرها با اجرای فوری معاملات و پذیرش قیمت‌های موجود، به گردش معاملات و کشف قیمت کمک می‌کنند.
تفاوت میکر و تیکر در بحث کارمزدها نشان‌دهنده اهمیت نسبی این 2 نقش در بازار است. میکرها به دلیل نقش مثبت خود در تأمین نقدینگی، از کارمزدهای کمتر و گاه مشوق‌های ویژه بهره‌مند می‌شوند، در حالی که تیکرها به دلیل مصرف نقدینگی، کارمزد بیشتری پرداخت می‌کنند. این ساختار کارمزد به حفظ تعادل در بازار و تشویق تأمین نقدینگی کمک می‌کند.
سوالات متداول
آیا می‌توان همزمان میکر و تیکر بود؟
بله؛ یک معامله‌گر می‌تواند در زمان‌های مختلف نقش میکر و تیکر را ایفا کند. این انتخاب معمولاً به استراتژی معاملاتی، شرایط بازار و اهداف معامله‌گر بستگی دارد.
چگونه می‌توان کارمزدهای معاملاتی میکر و تیکر را کاهش داد؟
کاهش کارمزدهای معاملاتی میکر و تیکر از چند روش امکان‌پذیر است. مهم‌ترین روش، استفاده از سفارش‌های محدود به جای سفارش‌های بازار است که شما را در نقش میکر قرار می‌دهد. همچنین، افزایش حجم معاملات و استفاده از توکن‌های بومی صرافی‌ها می‌تواند به کاهش کارمزدها کمک کند.
آیا میکر بودن همیشه بهتر از تیکر بودن است؟
خیر؛ هر کدام از نقش‌های میکر و تیکر مزایا و معایب خود را دارند. میکرها اگرچه کارمزد کمتری می‌پردازند، اما باید ریسک تغییر قیمت و عدم اجرای سفارش را بپذیرند. در مقابل، تیکرها با وجود پرداخت کارمزد بیشتر، از مزیت اجرای فوری معاملات برخوردار هستند.
