دایرکت دبیت یا برداشت مستقیم چیست؟ مزایا و نحوه کار Direct Debit
در سال‌های اخیر، روش‌های پرداخت دچار تغییراتی اساسی شده‌اند. اغلب این تغییرات در راستای بهبود فرایندها و صرفه‌جویی در زمان و انرژی صورت گرفته است. یکی از روش‌های جدید این حوزه، دایرکت دبیت یا برداشت مستقیم (Direct Debit) است که تراکنش‌های پرداخت را تا حد زیادی ساده می‌کند. این روش پرداخت نه‌تنها برای شرکت‌ها سودمند بوده، بلکه کار را برای کاربران نیز سریع و آسان کرده است. به همین خاطر، در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال اینوکس، دایرکت دبیت و تفاوت‌های آن با پرداخت‌های بانکی رایج را با شما بررسی خواهیم کرد.
دایرکت دبیت چیست؟
دایرکت دبیت (Direct Debit) یک شیوه «استفاده بدون نقد از روش‌های پرداخت الکترونیک» (cashless payment) است که به‌صورت ایمن انجام می‌شود. برداشت مستقیم به کسبوکارها اجازه می‌دهد تا در سررسید پرداخت، مبلغ مورد نظر را از حساب مشتری دریافت کنند. البته این برداشت‌ها به مجوزی نیاز دارند که توسط مشتری صادر می‌شود. به‌این‌ترتیب، امکان پرداخت هزینه قبوض، خدمات و… به‌صورت خودکار فراهم خواهد شد.
دایرکت دبیت به کسبوکارها اطمینان می‌دهد که همه بدهی‌ها به‌موقع وصول می‌شوند و تأخیر در پرداخت‌ها، آسیبی را به شرکت‌ها وارد نمی‌کنند. در اغلب موارد، این روش برای پرداخت‌های تکراری، مانند حق عضویت، مورد استفاده قرار می‌گیرد. برداشت مستقیم روند صدور صورت‌حساب‌ها را تسریع کرده و کل فرایند پرداخت را کارآمدتر می‌کند. یکی از کاربردهای این شیوه پرداخت در بازار رمزارزها است.
تاریخچه تحول برداشت مستقیم
پیش از اینکه در سال ۲۰۰۹، سیستم دایرکت دبیت (Direct Debit) مطرح شود، برداشت مستقیم توسط نهادهای قانونی رسیدگی‌کننده به بدهی‌های مشتریان انجام می‌شد. بنابراین، سیستم SEPA برای اولین‌بار، امکان برداشت‌های مستقیم را در سطح بین‌المللی فراهم کرد. تا فوریه ۲۰۱۴، هنوز سیستم‌های سنتی نیز به‌طور موازی مورد استفاده قرار می‌گرفتند؛ اما در نهایت، SEPA جایگزین تمام آن سیستم‌ها شد. ازاین‌رو، تمام مجوزهای برداشت که در گذشته مورد تأیید مشتریان قرار گرفته بودند، هم‌اکنون در SEPA فعال هستند و اجازه برداشت مستقیم را به کسبوکارها می‌دهند.
ویژگی‌های دایرکت دبیت
شرکت‌ها از روش‌های گوناگونی برای دریافت وجوه از مشتریان خود استفاده می‌کنند. دراین‌بین، دایرکت دبیت کارآمدترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش به حساب می‌آید. ازآنجاییکه در برداشت مستقیم، نیازی به انجام تراکنش‌های دیگری وجود ندارد، کسبوکارها نسبت به نهایی‌شدن پرداخت و ارسال فاکتور، نگرانی نخواهند داشت. ازاین‌طریق، پرداخت‌ها نیز با تأخیر مواجه نمی‌شوند؛ چراکه بدهی‌ها به‌صورت مستقیم و سیستمی در سررسید مشخص، از حساب مشتری برداشت خواهند شد.
یکی دیگر از ویژگی‌های Direct Debit، ساده‌شدن فرایند حسابداری است؛ زیرا تراکنش‌ها به‌وضوح ثبت شده‌اند و دیگر خطاهای دستی اتفاق نمی‌افتند. به‌این‌ترتیب، دیگر به یادداشت‌کردن تراکنش‌های پرداخت، نیازی نخواهد بود. علاوه‌بر این، دایرکت دبیت با دریافت به‌موقع وجوه، جریان نقدینگی یک کسب‌وکار را بهبود می‌بخشد. در صورتی که به حوزه نقدینگی علاقه دارید، مقاله زیر می‌تواند برای شما مفید باشد.
در این مورد بخوانید: استخر نقدینگی چیست و چطور کار می‌کند؟
سیستم برداشت مستقیم، از کاربران در برابر حملات سایبری و هک نیز محافظت می‌کند؛ زیرا تمام تراکنش‌ها به‌صورت خودکار و با دقت بالایی ثبت می‌شوند. ضمن اینکه تراکنش‌های این فرایند به‌صورت رمزنگاری ذخیره شده و در صورت نیاز، امکان بازیابی آن‌ها وجود خواهد داشت.
تفاوت برداشت مستقیم با تراکنش بانکی
در تراکنش بانکی، پرداخت توسط خود کاربران انجام می‌شود و آن‌ها باید همه اطلاعات و مبلغ را به‌صورت دستی وارد کرده و تراکنش را تأیید کنند. از سوی دیگر، دایرکت دبیت به هیچ‌گونه فعالیتی توسط پرداخت‌کننده نیاز ندارد. در واقع، در برداشت مستقیم، مشتری به کسبوکارها اجازه می‌دهد تا به‌صورت مستقیم، وجوه را از حساب برداشته کرده و این تراکنش نیازی به هیچ تأییدی ندارد. این شیوه پرداخت در صندوق‌های قابل معامله نیز کاربرد بسیاری دارد. با توجه به اینکه ETF ها در حال حاضر یک گزینه مناسب برای سرمایه‌گذاری من در بازار کریپتو هستند، پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه نمایید.
در این مورد بخوانید: صندوق قابل معامله چیست؟ + معرفی بهترین ETF ها
تفاوت دایرکت دبیت با پرداخت ACH
پرداخت ACH سیستمی الکترونیک است که امکان انتقال پول را بین بانک‌ها و مؤسسات مالی فراهم می‌کند. ازآنجاییکه هزاران بانک به این سیستم متصل هستند، پرداخت ACH با سرعت بسیار بالایی انجام می‌شود. معمولاً این سیستم برای پرداخت حقوق کارمندان، مالیات، بهره بانکی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. بااین‌حال، نباید ACH را با Direct Debit اشتباه گرفت. به‌طور کلی، تفاوت این دو سیستم عبارت‌اند از:
- برداشت‌های ACH تراکنش‌هایی «کششی» (Pull) هستند و دریافت‌کننده مبدأ این تراکنش به حساب می‌آید و پول را از حساب پرداخت‌کننده برداشت می‌کند. پرداخت‌های ACH تراکنش‌های «رانشی» (Push) هستند که پرداخت‌کننده تراکنش را آغاز کرده و وجوه را از حساب خود به حساب یک سازمان یا شخص ارسال می‌کند.
- معمولاً برداشت‌های ACH تکرار می‌شوند؛ درحالی‌که تراکنش‌های دایرکت دبیت مستقل از تراکنش‌های قبلی هستند.
دایرکت دبیت در چه مواردی استفاده می‌شود؟
معمولاً دایرکت دبیت برای پرداخت قبض‌های معروف به «بخر و فراموش کن» (set it and forget it) مورد استفاده قرار می‌گیرد. برداشت مستقیم به مشتریان اجازه می‌دهد تا سررسیدهای مکرّر را بدون نیاز به ارسال چک بانکی یا انجام تراکنش، به‌صورت خودکار پرداخت کنند. ازاین‌رو، Direct Debit برای موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- اشتراک‌ها و عضویت‌های ثابت: مانند نتفلیکس، اسپاتیفای و مجموعه‌های ورزشی
- سررسیدهای منظم: مانند بیمه خودرو، قسط وام و مالیات
- صورت‌حساب‌ها: مانند قبض رستوران
مهلت پرداخت در Direct Debit
در سیستم بین‌المللی Direct Debit مشتری به‌مدت ۸ هفته فرصت دارد تا بدهی خود را پرداخت کند. پس از این مهلت، امکان برداشت مستقیم منقضی خواهد شد. البته اگر مشتری هشداری را دراین‌باره دریافت نکرده یا اینکه حساب او مشکوک به کلاهبرداری باشد، پرداخت این بدهی تا ۱۳ هفته تمدید می‌شود.
برای رفع هرگونه مشکلی در زمینه دایرکت دبیت، کسبوکارها باید اطمینان حاصل کنند که همه اطلاعات درست هستند و مشتریان نیز هشداری را مبنی بر پرداخت بدهی دریافت کرده‌اند. ازاین‌طریق، از پرداخت دوباره بدهی‌ها جلوگیری می‌شود؛ چراکه این مسئله نه‌تنها هزینه‌های مضاعفی را برای شرکت‌ها به‌همراه دارد، بلکه می‌تواند به شهرت یک کسب‌وکار لطمه وارد کند.
عملکرد شرکت‌ها در برداشت مستقیم ناموفق
دلایل زیادی وجود دارند که باعث می‌شوند تا ازطریق دایرکت دبیت، بدهی‌ها وصول نشوند. برای مثال، ممکن است که موجودی کافی در حساب مشتری نباشد یا اینکه اختلال در فرایند بانکی، تراکنش را نهایی نکند. در چنین مواردی، کسبوکارها باید سریع دست به کار شده و با مشتری تماس بگیرند. ازاین‌طریق، آن‌ها می‌توانند روش دیگری را برای تسویه بدهی به مشتری پیشنهاد دهند.
مزایای دایرکت دبیت چیست؟
مزایای برداشت مستقیم را می‌توان به‌صورت زیر بیان کرد:
- سهولت در استفاده: پرداخت مستقیم به‌صورت خودکار انجام می‌شود و مشتریان نیازی ندارند که آن را به خاطر بیاورند.
- قیمت به صرفه: هزینه تراکنش‌های Direct Debit، نسبت به چک و حواله، برای کسبوکارها و مشتریان ارزان‌تر تمام خواهد شد.
- دوام: برخلاف کارت‌های اعتباری که منقضی می‌شوند، امکان برداشت مستقیم از حساب بانکی همیشه فراهم است.
- قابلیت پیش‌بینی: پرداخت‌ها در بازه‌های زمانی منظم و با مبالغ معینی صورت می‌گیرند.
- اعتماد مشتری: کارآمدی سیستم برداشت مستقیم، اعتماد مشتریان را به یک کسب‌وکار جلب می‌کند.
معایب دایرکت دبیت کدام‌اند؟
اگرچه برداشت مستقیم مزایای فراوانی دارد؛ اما باید به معایب این روش نیز توجه داشته باشید:
خطر تقلب: ازآنجاییکه دایرکت دبیت نسبت به ACH سرعت پایین‌تری دارد؛ افراد سودجو می‌توانند از کُندی این فرایند برای کلاهبرداری استفاده کنند.
وجوه ناکافی: درصورتی‌که تراکنش به‌خاطر عدم موجودی کافی به تعویق بیفتد، کسبوکارها مجبورند که چند روزی را منتظر بمانند.
خلاصه Direct Debit با اینوکس
دایرکت دبیت (Direct Debit) روشی کارآمد است که در دنیا محبوبیت زیادی دارد و سالانه میلیون‌ها تراکنش برداشت مستقیم در کشورهای توسعه‌یافته انجام می‌شوند. این نوع از تراکنش‌ها سرعت فرایندها را بالاتر می‌برند و بسیاری از هزینه‌های اداری را کاهش می‌دهند. بااین‌حال، این سیستم هنوز در کشور ما فراگیر نشده است و صرفاً در حوزه‌های محدودی، مانند تمدید بسته اینترنتی یا پیامک بانکی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علاوه‌بر آن، گاهی حتی خود مشتریان نیز از این فرایند اطلاعی ندارند و با تمدید بسته‌های اینترنتی‌شان غافل‌گیر می‌شوند. بنابراین، با توجه به ظرفیت‌های دایرکت دبیت، انتظار می‌رود که با فراهم‌شدن زیرساخت‌های لازم، شرکت‌های ایرانی نیز توجه بیشتری را به این سیستم نشان دهند.
سوالات متداول
دایرکت دبیت چیست؟
دایرکت دبیت یک روش پرداخت خودکار است که به کسبوکارها اجازه می‌دهد تا با کسب مجوز از مشتری، با سررسید بدهی، وجوه را از حساب او برداشت کنند.
دایرکت دبیت چه کاربردهایی دارد؟
معمولاً از برداشت مستقیم برای تسویه قبوض و پرداخت سررسیدهای مکرّر، مانند حق عضویت باشگاه، استفاده می‌شود.
تفاوت دایرکت دبیت با تراکنش بانکی چیست؟
در تراکنش‌های بانکی، کاربران باید اطلاعات تراکنش را تکمیل کرده و پرداخت را تأیید کنند؛ درحالی‌که برداشت مستقیم را می‌توان فراموش کرد و نیازی به تأیید مجدد ندارد.
