DAO چیست؟ بررسی جامع نحوه عملکرد، مزایا و کاربردهای دائو

یک سازمان مستقل غیرمتمرکز یا به اختصار دائو (DAO)، نهادی است که همه اعضای آن در تصمیم‌گیری شرکت می‌کنند؛ زیرا هیچ مرجع مرکزی وجود ندارد. این سازمان با قراردادهای هوشمند کار می‌کند و ماهیتی غیرمتمرکز دارد و هر یک از اعضا در مورد نحوه عملیات سازمان رای می‌دهد. تمام آرا در بلاکچین ثبت می‌شود و همین موضوع، شفافیت را تضمین می‌کند. سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز، به‌طور خاص در حوزه ارزهای دیجیتال کار می‌کنند. در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال اینوکس، به‌طور کامل در مورد DAO، نحوه عملکرد و کاربردهای آن صحبت می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.

منظور از دائو چیست؟

سازمان خودگردان غیرمتمرکز (Decentralized Autonomous Organization) نهادی است که به‌صورت آنلاین با فناوری بلاکچین سازماندهی شده است. اعضای اصلی سازمان قوانین را می‌نویسند و پایه و اساس یک دائو را تنظیم می‌کنند. این قوانین با قراردادهای هوشمند نوشته شده و از طریق حاکمیت قابل اجرا هستند. قراردادهای هوشمند شفافیت را در مورد نحوه کار سازمان برای اعضا و کاربران به ارمغان می‌آورند و اعضا می‌توانند بدون اتکا به یک مرجع متمرکز، پیشنهادهایی را برای ایجاد تغییرات در قوانین سازمان ارائه کنند و به آن رأی دهند. اگرچه اکثر سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز ساختارهای مشابهی دارند، اما هر کدام عملکردها و پارامترهای منحصربه‌فردی خود را ارائه می‌دهند.

DAO چگونه کار می‌کند؟

در یک سازمان مستقل غیرمتمرکز به جای اینکه یک مدیر یا هیئت اجرایی بر روند سازمان تصمیم‌گیری کنند، بر اساس اجماع اعضای خود کار می‌کند. قراردادهای هوشمند می‌توانند توسط شرکت‌کنندگان پیشنهاد شده و نوشته شوند. به‌عنوان مثال، ممکن است شخصی بخواهد قوانین سازمان را تغییر دهد و شخص دیگری ممکن است ایده‌ای در مورد نحوه خرج کردن وجوه در سازمان داشته باشد.

در این مورد بخوانید: آموزش صفر تا صد سرمایه گذاری در ارز دیجیتال + بهترین استراتژی سرمایه گذاری

هنگامی که یک قرارداد هوشمند تنظیم شد، برای همه اعضای بلاکچین قابل مشاهده می‌شود و اعضا در مورد قرارداد هوشمند رای می‌دهند. سازمان تنها در صورتی قرارداد هوشمند را اجرا می‌کند که بین اعضا به توافق برسد. مکانیسم کار، شامل رمزنگاری پیچیده و کدگذاری کامپیوتری است.

اجزای تشکیل دهنده DAO

سه مؤلفه  اصلی وجود دارند که اساس دائو را تشکیل می‌دهند. این مولفه‌ها عبارت‌اند از:

قراردادهای هوشمند

قراردادهایی هستند که روی یک بلاکچین کدگذاری می‌شوند. این قرارداد مشابه قراردادهای استانداردی هستند که روی کاغذ امضا می‌کنید، اما وقتی روی یک بلاکچین کدگذاری می‌شوند، نقض آن‌ها بدون اجماع طرف‌های درگیر غیرممکن است. قراردادهای هوشمند با حذف نیاز به واسطه، روند تصمیم‌گیری را خودکار و ساده می‌کنند.

توکن‌ها

توکن‌ها دارایی‌های دیجیتالی هستند که برای نشان دادن مالکیت و عضویت در یک دائو استفاده می‌کنند. توکن‌ها مشابه مالکیت سهام یک شرکت عمل می‌کنند. توکن‌ها معمولاً به شکل ارزهای دیجیتال مانند اتریوم هستند. توکن‌ها را می‌توان در صرافی‌های ارزهای دیجیتال معامله کرد و در کیف پول‌های رمزنگاری‌شده نگه داشت.

غیرمتمرکز بودن

هیچ نهاد متمرکزی در مدیریت یک DAO نقش ندارد. تمام قوانین توسط اعضای تدوین می‌شوند. هیچ عضوی نمی‌تواند به‌تنهایی در فرایند تصمیم‌گیری دخالت کند. این سازمان‌ها فقط می‌توانند بر اساس مفاد داخل قراردادهای هوشمند عمل کنند که همه اعضا به آن رأی می‌دهند. این موضوع باعث ایجاد عدالت و دموکراتیو شدن یک سازمان دائو می‌شود.

در این مورد بخوانید: چگونه یک قرارداد هوشمند بسازیم؟ آموزش ساخت قرارداد هوشمند روی اتریوم

دائو چگونه راه اندازی می‌شود؟

راه‌اندازی یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز دیجیتال بسیار پیچیده‌تر از تنظیم قرارداد روی کاغذ است. به منظور خودکارسازی و اجرای قراردادهای هوشمند در سطح جهانی، یک زیرساخت دیجیتال کامل باید ساخته شده، تامین مالی صورت پذیرد و سپس روی یک بلاکچین مستقر شود. در ادامه به سه مرحله ضروری برای راه‌اندازی آنلاین دائو اشاره می‌کنیم:

ایجاد قرارداد هوشمند

برای ایجاد یک قرارداد هوشمند، یک توسعه‌دهنده یا گروهی از  آن‌ها، یک یا چند قرارداد هوشمند را ایجاد می‌کنند که بر دائو حاکم خواهد بود. این قرارداد هوشمند شامل قوانین و شرایطی است که نحوه عملکرد سازمان مستقل غیرمتمرکز را در هنگام تصمیم‌گیری، رأی‌گیری و توزیع توکن مشخص می‌کند.

تامین مالی

پس از ایجاد قرارداد هوشمند، نیاز به افزایش بودجه وجود دارد. این موضوع معمولاً از طریق فروش توکن‌هایی انجام می‌شود که نشان‌دهنده مالکیت یا عضویت در DAO است. اعضا می‌توانند این توکن‌ها را در یک صرافی‌ ارز دیجیتال بخرند و بفروشند و از توکن‌ها برای رأی‌گیری در مورد پیشنهادات و تصمیم‌های داخل سازمان استفاده کنند.

استقرار

پس از تکمیل قرارداد هوشمند و تامین منابع مالی، سازمان روی بلاکچین مستقر می‌شود. در این زمان است که به‌اصطلاح سازمان غیرمتمرکز زنده می‌شود و موجودیت پیدا می‌کند. سهام‌داران اکنون می‌توانند در دائو شرکت کنند، در مورد پیشنهادات سازمان رای دهند و در مورد آینده سازمان تصمیم‌گیری انجام شود.

مزایای DAO

در این مورد بخوانید: معرفی انواع سرمایه گذاری در ارز دیجیتال؛ راهنمایی جامع برای مبتدیان

دائو به گروه‌ها این فرصت را می‌دهند که ساختار مدیریتی خود را دیجیتالی کنند و از این طریق مزایای زیادی به دست آورند. در ادامه به مزایای آن اشاره می‌کنیم:

عدم تمرکز

بر خلاف کسب‌وکارها و سازمان‌های سنتی، هیچکس مسئول یا مدیر دائو نیست. همه اعضا در مورد هر تصمیمی مشارکت دارند و رای می‌دهند. سپس قرارداد هوشمند تصمیمات را به طور خودکار اجرا می‌کند. از آن‌جایی که یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز شفاف است، همه اعضا احتمالاً در موفقیت سازمان نقش دارند؛ بنابراین تصمیم‌گیری عادلانه به جامعه کمک می‌کند تا پیشرفت کند.

مشارکت

هر عضوی که توکن دارد، حق مشارکت در تصمیمات را خواهد داشت. این موضوع باعث می‌شود که هر یک از اعضا در جامعه مشارکت کرده و نظر خود را بیان کنند. هرچه اعضای بیشتری شرکت کنند و اگر هدف سازمان رشد جامعه باشد، موفق‌تر است. برای مثال، یک شبکه اجتماعی را تصور کنید که این مدلی اداره می‌شود. ساختار غیرمتمرکز می‌تواند به دارندگان توکن اجازه دهد تا ویژگی‌های جدید را به پلتفرم پیشنهاد دهند و سپس رای‌گیری شود.

شفافیت

وقتی اعضا می‌توانند ببینند که دیگران در دائو چه می‌کنند، سیستم یکپارچه و شفاف عمل خواهد کرد. همه اقدامات درDAO، از جمله رای دادن، عمومی هستند. این موضوع تضمین می‌کند که همه اعضا در تصمیمات مسئول خواهند بود. بعید است که در سازمان افراد فرصت‌طلب وارد شوند؛ زیرا اقدامات آن‌ها فوراً برای بقیه اعضا قابل مشاهده است. شفافیت باعث ایجاد اعتماد می‌شود و تضمین می‌کند که سازمان در راستای منافع شرکت‌کنندگان خود به فعالیتش ادامه می‌دهد.

جامعه‌سازی

دائو افرادی را از سراسر جهان گرد هم می‌آورد که منافع یا هدف مشترکی دارند. این موضوع می‌تواند حس اجتماعی بودن ایجاد کند و باعث ایجاد یک انجمن کاربری قوی شود. یک ارتباط مشترک بین همه اعضا می‌تواند منجر به نتایج درخشان شود و موفقیت را تقویت کند. هر فردی که توکن دارد، امکان مشارکت در سازمان را دارد. سپس سهامداران وارد عمل می‌شوند تا از خدمات سازمان و گسترش آن حمایت کنند. به این ترتیب، هم اعضای اصلی و سهامداران در پیشرفته سازمان نقش دارند.

معایب سازمان خودگردان غیرمتمرکز DAO

دائو یک مفهوم نسبتاً جدید است و خالی از اشکال نیست. در ادامه به معایب سازمان مستقل غیرمتمرکز اشاره می‌کنیم:

سرعت

سازمان به نظرات اعضای خود نیاز دارد که این موضوع منجر به طولانی شدن در رای‌گیری و کندی تصمیم‌گیری‌ها می‌شود. ممکن است به دلیل نیاز به رای‌گیری گسترده و ایجاد اجماع در بین دارندگان توکن، برای اجرای یک ویژگی یا تغییر جدید در سازمان، به زمان نیاز باشد.

آموزش

دائو به همه اعضا اجازه می‌دهند نظر خود را به صورت شفاف بیان کنند، اما برخی از تصمیم‌گیرندگان ممکن است پیش‌زمینه یا دانش مناسبی در مورد یک موضوع نداشته باشند. اعضا از نظر تجربه و سطح تحصیلات خود متفاوت هستند و این موضوع می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری ضعیف شود.

ناکارآمدی

مدیریت دموکراتیک معمولا کندتر از تصمیم‌گیری متمرکز و از بالا به پایین است. به دلیل نیاز به ایجاد اجماع بین اعضا، دائو می‌تواند کمتر از سازمان‌های متمرکز کارآمد باشد. هر عضو در یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز حرفی برای گفتن دارد. همین موضوع می‌تواند باعث ناکارآمدی در تصمیمات شود.

امنیت

در حالی که یک بلاکچین با رمزگذاری اطلاعات، رویکردی محرمانه دارد، امنیت هنوز یک نگرانی مهم است. اعضا همیشه می‌توانند مورد هدف بدافزارها، حملات فیشینگ و سایر کلاهبرداری‌ها قرار گیرند. درحقیقت، آن‌ها روی یک پلتفرم دیجیتال اجرا می‌شوند و در برابر هک و سایر اشکال جرایم سایبری آسیب‌پذیر هستند.

مفهوم حاکمیت در دائو

بسیاری از پروژه‌ها، ویژگی‌های حاکمیتی سازمان غیر متمرکز مستقل را در پروتکل‌های خود پیاده می‌کنند. دو راه متداول وجود دارد که DAO برای حاکمیت خود از آن استفاده می‌کند. یکی از آن‌ها اثبات سهام است که در آن هر چه کاربر توکن‌های بیشتری داشته باشد، قدرت رای بیشتری دارد. مورد دیگر، اثبات صلاحیت است که در آن تنها چند گروه براساس میزان دانش و تخصص مجاز به رأی دادن هستند. بگذارید برای درک حاکمیت یک مثال بیاوریم:

«سازمان غیرانتفاعی نئو بلاکچین (Neo Blockchain) برای اداره شبکه خود هم از اثبات سهام و هم از اثبات صلاحیت استفاده می‌کند. کاربران می‌توانند به ولیدیتورها رأی دهند. ولیدیتورها در مورد پارامترهای شبکه، مانند اندازه بلاک و هزینه‌ها رای می‌دهند. از طرفی، به کاربران انگیزه‌هایی برای مشارکت در سیستم حاکمیت شبکه داده می‌شود. شبکه به بررسی شرایط رأی می‌پردازد و توکن‌های جدید را هر 21 بلوک توزیع می‌کند. کاربران جدید می‌توانند در هر زمان رای دهند و انتخابات هرگز بسته نمی‌شود.»

کاربردهای سازمان مستقل غیرمتمرکز DAO

این نوع سازمان معمولاً زمانی در بهترین حالت خود قرار می‌گیرد که بر تحقق یک هدف خاص متمرکز شود. خوشبختانه،ساختار حاکمیت، برای کاربردهای مختلف استفاده می‌شود. در ادامه به این کاربردهای اشاره می‌کنیم:

• تامین مالی جمعی: دائو می‌تواند راه خوبی برای جمع‌آوری پول از منابع مختلف به سمت اهداف خاص باشد. بدین دلیل که یک پلتفرم دموکراتیک شفاف است که در آن اقدامات و تصمیمات اعضا به اطلاع عموم می‌رسد.
• سرمایه‌گذاری در برنامه‌های غیرمتمرکز (dApp): می‌تواند برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی مفید باشد که در ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) فعال هستند. همچنین اعضا می‌توانند به پروژه‌هایی رای دهند که می‌خواهند از آن‌ها حمایت کنند.
• حاکمیت متاورس: متاورس یک فضای سه بعدی مجازی است که فعالیت‌های دنیای واقعی را شبیه‌سازی می‌کند. دائو می‌تواند به گروه‌های متنوعی از کاربران در متاورس اجازه دهد تا مالکیت دنیای مجازی خود را داشته باشند.
• مدیریت مالی غیرمتمرکز (DeFi): DAO به دلیل استفاده از قراردادهای هوشمند، در مدیریت برنامه‌های غیرمتمرکز کاربرد دارد به عنوان مثال، در برنامه‌های مالی اجازه می‌دهد تا تراکنش‌ها سریع‌تر، ایمن‌تر و با هزینه کمتر انجام شوند.

در این مورد بخوانید: راهنمای سرمایه گذاری در دیفای فقط در 6 گام ساده

این سازمان‌ها ابعاد و کاربردهای گسترده‌ای دارند و شما می‌توانید با مطالعه گزارش‌های معتبری از منابعی مانند Investopedia، اطلاعات بیشتری کسب کنید.

 خلاصه DAOچیست با اینوکس

در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال اینوکس، به بررسی مفوم دائو (DAO) و جوانب مختلف آن پرداختیم. دائو یا سازمان غیرمتمرکز مستقل، یک نهاد بومی اینترنتی یا مبتنی بر وب است که بر اساس فناوری بلاکچین ساخته شده و از طریق قراردادهای هوشمند و دارندگان توکن اداره می‌شود. دارندگان توکن در تصمیمات مشارکت دارند و از متدولوژی‌های مختلف رای‌گیری استفاده می‌کنند. با این حال، محیط نظارت پیرامون آن هنوز مشخص نشده است و چالش‌هایی را در حوزه قضایی، قوانین اوراق بهادار، مبارزه با پولشویی، مالیات و حمایت از مصرف‌کننده ایجاد می‌کند.

سوالات متداول