ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟
واژه فیات یک کلمه لاتین است و معمولاً به‌عنوان «چنین باشد» یا «بگذار انجام شود» ترجمه می‌شود. ارزهای فیات تنها به این دلیل ارزش دارند که دولت ارزش آنها را تضمین می‌کند. به خودی خود، پول فیات فاقد هرگونه ارزش ذاتی است. اگر مردم به ارز رسمی یک کشور اعتماد نداشته باشند، پول فیات دیگر ارزشی نخواهد داشت. برخلاف ارزهای مبتنی بر طلا، این نوع پول فاقد ارزش ذاتی است. در این مقاله از صرافی ارزدیجیتال اینوکس سعی داریم شما را با پاسخ سوالاتی از جمله «ارز فیات یعنی چی؟»، «انواع ارز فیات کدامند؟» و «مزایا و معایب ارز فیات چیست؟» آشنا کنیم.
تاریخچه ارز فیات چیست؟
پیش از رواج ارزهای فیات در دنیا، دولت‌ها سکه‌هایی را از کالاهای با ارزشی مانند طلا و نقره درست می‌کردند یا اسکناس‌هایی چاپ می‌کردند که قابل تبدیل به مقدار معینی از یک کالای فیزیکی بودند. با این حال، پول فیات غیرقابل تبدیل است؛ یعنی هیچ کالایی پشتوانه آن نیست و نمی‌تواند ارزش آن را مشخص کند.
از آنجا که ارزهای فیات پشتوانه‌ای از ذخایر فیزیکی مانند طلا یا نقره ندارند، در شرایط تورمی می‌توانند ارزش خود را از دست بدهند و حتی بی‌ارزش شوند. در برخی از موارد در شرایط تورم شدید، مانند وضعیت کشور مجارستان پس از جنگ جهانی دوم، نرخ تورم ممکن است در یک روز، 2 برابر شود.
در این مورد بخوانید: معرفی انواع سرمایه گذاری در ارز دیجیتال؛ راهنمایی جامع برای مبتدیان
تاریخچه ارز فیات در ایالات متحده
در گذشته، ارز رسمی در ایالات متحده با طلا و در برخی موارد با نقره پشتیبانی می‌شد. اما با تصویب «قانون اضطراری بانکداری» در سال 1933، دولت فدرال اجازه مبادله ارز با طلای دولتی را متوقف کرد. از آن زمان، دلار آمریکا توسط دولت ایالات متحده پشتیبانی می‌شود. این ارز، پول قانونی برای تمامی مبادلات، پرداخت‌ها و بدهی‌ها است.
ارز فیات چیست؟ معنی ارز فیات چیست؟
پول فیات ارزی است که توسط دولت صادر شده و ارزش ارز فیات از رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات در دولت صادرکننده آن ناشی می‌شود؛ نه از ارزش پشتوانه. بیشتر ارزهای کاغذی مدرن، مانند دلار آمریکا، یورو و سایر ارزهای جهانی، پول فیات هستند.
به عبارت دیگر، ارز فیات نوعی پول است که توسط دولت ایجاد می‌شود و پشتوانه آن کالای فیزیکی مانند نقره یا طلا نیست. امروزه رایج‌ترین ارزهای مورد استفاده در جهان، دلار آمریکا و یورو هستند. وقتی کشوری از ارز فیات به عنوان ذخیره اصلی ارزش و وسیله مبادله استفاده می‌کند، دولت آن کشور معمولاً مسئول ایجاد پول و همچنین تنظیم عرضه آن است.
در ایالات متحده، یک بانک مرکزی به نام فدرال رزرو که قدرتمندترین نهاد مالی در دنیا است، تصمیماتی اتخاذ می‌کند که اساساً عرضه کل دلار در گردش در اقتصاد آمریکا را افزایش یا کاهش می‌دهد. در ایران نیز «بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» مسئول تمامی امور مربوط به پول داخلی است.
ارزش پول فیات از کجا می‌آید؟
دلار برای سال‌های متمادی توسط دارایی‌های ارزشمندی مانند طلا و نقره پشتیبانی می‌شد. ایالات متحده از استاندارد طلا برای معاملات داخلی در دهه 1930 خارج شد و در سال 1971 به مبادلات بین المللی با استاندارد طلا پایان داد.
امروزه، فدرال رزرو در ایالات متحده ملزم به نگهداری وثیقه معادل ارزش دلار در گردش است و این کار را با استفاده از بدهی‌های صادر شده توسط دولت انجام می‌دهد. پس دلار به دو دلیل زیر ارزش دارد:
1- دولت ایالات متحده می‌گوید که ارزش دارد.
2- سرمایه‌گذاران و وام‌دهندگان در سراسر جهان معتقدند که دولت ایالات متحده بدهی‌های خود را بازپرداخت خواهد کرد.
از آنجایی که دولت ایالات متحده هم در داخل و هم در سطح بین المللی به عنوان یک نهاد معتبر شناخته می‌شود، ارزی که صادر می‌کند هم ارزشمند تلقی می‌شود.
در داخل کشور، دلارهای آمریکا ارزش دارند، زیرا شهروندان به آنها وابسته هستند. افراد به دلار آمریکا حقوق می‌گیرند، پول را به دلار آمریکا خرج می‌کنند، پرداخت کالاها و خدمات را با دلار آمریکا انجام می‌دهند و حتی مهمتر از همه، مالیات را به دلار آمریکا به دولت فدرال می‌پردازند.
ایالات متحده همچنین یک قدرت بزرگ اقتصادی در جهان است و بسیاری از دولت‌های خارجی دلارهای آمریکا را در ذخایر بین المللی خود نگهداری می‌کنند. همه اینها به حفظ ارزش دلار در سطح بین المللی کمک می‌کنند.
در این مورد بخوانید: آموزش صفر تا صد سرمایه گذاری در ارز دیجیتال + بهترین استراتژی سرمایه گذاری
منظور از ارز فیات چیست و انواع ارز فیات کدام‌اند؟
دلار آمریکا، یورو، پوند بریتانیا، ین ژاپن، لک آلبانی و روپیه هند نمونه‌هایی از ارز فیات هستند. این ارزها که توسط دولت‌ها صادر می‌شوند، معمولاً ثبات اقتصادی را فراهم می‌کنند، اما همیشه این‌گونه نیست. به‌طور مثال، بانک مرکزی زیمبابوه در اوایل دهه 2000، در پاسخ به مشکلات جدی اقتصادی، به‌طور بی‌رویه چاپ پول کرد که به تورم شدید در این کشور منجر شد.
ارزش پول زیمبابوه در این دوره 99.9 درصد کاهش یافت. قیمت‌ها به سرعت افزایش یافتند و مردم برای خرید اقلام ضروری، مجبور بودند کیسه‌های پر از پول حمل کنند. در اوج بحران، دولت زیمبابوه اسکناس 100 تریلیون دلاری صادر کرد. در نهایت، ارزهای خارجی مانند دلار آمریکا، بیشتر از دلار زیمبابوه مورد استفاده قرار گرفتند.
مزایا و معایب ارز فیات
پول‌های فیات در قرن بیستم میان مردم و دولت‌ها محبوب شدند. این محبوبیت در استفاده، تا حد زیادی به این دلیل بود که دولت‌ها و بانک‌های مرکزی سعی کردند اقتصاد خود را از بدترین اثرات چرخه‌های طبیعی رونق و رکود حفظ کنند.
مزایای ارز فیات چیست؟
ارز فیات منبع کمیاب یا محدودی مانند طلا نیست؛ بنابراین بانک‌های مرکزی می‌توانند کنترل بیشتری بر عرضه آن داشته باشند. این سیستم مالی به آنها قدرت می‌دهد تا متغیرهای اقتصادی مانند عرضه اعتبار، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت گردش پول را مدیریت کنند.
ارز فیات اگر بتواند نقش‌هایی که اقتصاد یک کشور از واحد پول انتظار دارد را به درستی انجام دهد، به‌عنوان یک ارز خوب شناخته می‌شود. این انتظارات عبارت‌اند از: حفظ ارزش پول و ثابت بودن ارزش آن، ارائه یک معیار عددی مناسب و تسهیل مبادلات کشور. همچنین از نظر سود ناشی از چاپ پول نیز این ارزها عملکرد خوبی دارند؛ زیرا تولید آنها نسبت به ارزهایی که با کالاهای فیزیکی پشتیبانی می‌شوند، کم‌هزینه‌تر است.
در این مورد بخوانید: مدیریت سرمایه غیرفعال: راهکاری هوشمندانه برای رشد پایدار سرمایه
معایب ارز فیات چیست؟
ارزهای مرتبط با طلا و کالاهای فیزیکی، معمولاً پایدارتر از پول‌های فیات هستند؛ زیرا عرضه طلا محدود است و با توجه به عرضه نامحدود ارزهای فیات، فرصت‌های بیشتری برای ایجاد حباب‌های اقتصادی وجود دارد. به‌عنوان مثال، بحران وام مسکن در سال 2007، این باور را تضعیف کرد که بانک‌های مرکزی می‌توانند با تنظیم عرضه پول، مانع رکود یا بحران‌های اقتصادی جدی و فراگیر شوند.
چرا ارز فیات ارزشمند است؟
پول‌های فیات از ارزشمند بالایی در جهان برخوردار هستند؛ زیرا به اعتماد مردم به دولت صادرکننده آن وابسته است و این اطمینان به عنوان پشتوانه ارزش این نوع پول عمل می‌کند و باعث می‌شود که مردم آن را به عنوان وسیله‌ای برای پرداخت مالیات بپذیرند. همچنین، دولت‌ها با استفاده از پول فیات می‌توانند ثبات اقتصادی را حفظ کنند و از طریق کنترل بر عرضه و تقاضا، به مدیریت اقتصاد در کشورها بپردازند.
ارز فیات چگونه ایجاد می‌شود؟
پول فیات را به روش‌های مختلفی می‌توان ایجاد کرد. حدود 10 درصد از کل عرضه پول در ایالات متحده به شکل فیزیکی به صورت اسکناس و سکه وجود دارد. اسکناس‌ها توسط دفتر حکاکی و چاپ وزارت خزانه‌داری چاپ می‌شوند، در حالی که سکه‌ها توسط ضرابخانه ایالات متحده ایجاد خواهند شد. هر دوی اینها آژانس‌های دولتی هستند که با دستور فدرال رزرو، پول فیزیکی را در مقادیر مشخص تولید می‌کنند.
بیشتر عرضه پول کشور در عصر مدرن فقط به صورت الکترونیکی وجود دارد. به این معنا پول دیجیتالی بین کارت‌های اعتباری، چک بانکی، ذخایر بانکی و مواردی از این قبیل جابه‌جا می‌شود. فدرال رزرو برای ایجاد ارز فیات، اوراق خزانه داری را از بانک‌ها خریداری می‌کند؛ به عبارت دیگر، پول را با اوراق قرضه معامله می‌کند.
وقتی کارشناسان درباره «چاپ پول» توسط فدرال رزرو صحبت می‌کنند، در کل منظورشان پولی است که فدرال رزرو برای اوراق خزانه خرج می‌کند. این پول وارد اقتصاد می‌شود و کل عرضه پول در گردش را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، هنگامی که فدرال رزرو می‌خواهد عرضه پول را کاهش دهد، اوراق بهادار خزانه داری را می‌فروشد و درآمدهای نقدی را به ترازنامه خود اضافه کرده و آنها را از گردش خارج می‌کند.
محدودیت‌های پول فیات چیست؟
پول فیات مجموعه‌ای از ابزارها را در اختیار سیاست گذاران مالی قرار می‌دهد تا آنها بتوانند از این ابزارها برای تنظیم عرضه پول استفاده کنند که متناسب با نیازهای اقتصاد کشور است. به عنوان مثال، سیاست گذاران می‌توانند پول را برای تحریک تقاضا در زمان رشد آهسته اقتصاد به بازار تزریق کنند. ارز فیات به بانک مرکزی یک کشور این امکان را می‌دهد که به راحتی عرضه پول را در پاسخ به مسائلی مانند رکود تنظیم کند. علاوه بر این، از آنجایی که پول فیات به یک کالا وابسته نیست، ارزش آن همراه با ارزش یک کالا تغییر نمی‌کند.
ارز فیات جنبه‌های منفی نیز دارد! به عنوان مثال، اگر بانک مرکزی که حجم پول یک کشور را مدیریت می‌کند، مقدار زیادی از آن را با سرعت زیادی به اقتصاد اضافه کند، تورم می‌تواند با نرخی ناپایدار شتاب بگیرد و در نتیجه پدیده‌ای به نام ابر تورم ایجاد شود که می‌تواند پیامدهای اقتصادی ویرانگری داشته باشد. از ارز فیات در صورت سوء مدیریت توسط سازمان صادرکننده می‌تواند منجر به حباب دارایی و کاهش ارزش آن شود.
در این مورد بخوانید: مدیریت سرمایه در ارز دیجیتال + آموزش کامل مدیریت سرمایه در کریپتو
تفاوت ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات چیست؟
ارز فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی صادر و کنترل می‌شود و ارزش آن ناشی از اعتماد به دولت و اقتصاد کشور است، درحالی‌که ارزهای دیجیتال معمولا غیرمتمرکز هستند و ارزش آنها از تقاضا موجود در بازار و فناوری بلاکچین ناشی می‌شود. ارز فیات عرضه نامحدود دارد و ممکن است منجر به تورم شود، اما ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین عرضه محدودی دارند.
زمان‌بر بودن تراکنش‌های ارز فیات از طریق سیستم‌های بانکی یکی دیگر از تفاوت‌هاست؛ در حالی که تراکنش‌های ارز دیجیتال سریع‌تر و همتا به همتا انجام می‌شوند. ارز فیات به‌طور گسترده در مبادلات روزمره پذیرفته شده است، اما ارزهای دیجیتال هنوز با نوسانات قیمتی بالا و پذیرش محدودتری روبه‌رو هستند. در آینده، ممکن است با پیشرفت فناوری و پذیرش بیشتر، ارزهای دیجیتال نقش مهم‌تری در اقتصاد جهانی ایفا کنند.
آیا ارز فیات می‌تواند به تورم شدید منجر شود؟
داشتن ارزی نسبتا قوی و باثبات، وظیفه اصلی بیشتر بانک‌های مرکزی مدرن در جهان است. کاهش سریع ارزش یک ارز برای تجارت و تأمین مالی مضر است اما احتمال تورم شدید در یک کشور زمانی وجود دارد که چاپ پول بی‌رویه صورت گیرد. سطح پایین تورم به‌عنوان محرک مثبت برای رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا مردم را ترغیب می‌کند که به جای نگهداری پول‌شان، آن را به کار گیرند تا ارزش آن در گذشت زمان با کاهش زیاد مواجه نشود. با این حال، بیشتر کشورهای توسعه‌یافته دوره‌هایی از تورم ملایم را تجربه کرده‌اند.
در این مورد بخوانید: ژورنال معاملاتی چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
خلاصه مقاله ارز فیات یعنی چی با اینوکس
پول فیات به ارزی اطلاق می‌شود که توسط دولت‌ها تولید و کنترل شده و ارزش آن به دلیل اعتماد مردم به دولت و نهادهای مالی مرتبط با آن است. این نوع ارز، برخلاف طلا فاقد ارزش ذاتی است. در نهایت، ارز فیات نقش مهمی در اقتصاد مدرن ایفا می‌کند، اما باید به چالش‌ها و ریسک‌های مرتبط با آن نیز توجه داشت. در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال اینوکس سعی کردیم تا معنی ارز فیات چیست و انواع ارز فیات را به طور کامل توضیح دهیم و به سوال ارز فیات یعنی چی پاسخ دهیم.
سوالات متداول
منظور از ارز فیات چیست و چرا اقتصادهای مدرن از آن استفاده می‌کنند؟
ارز فیات به پولی گفته می‌شود که توسط دولت صادر شده و بدون پشتوانه میباشد و ارزش آن بر اساس اعتماد عمومی است.
ویژگی‌های یک ارز فیات چیست؟
ویژگی‌های ارز فیات عبارت‌اند از: فاقد دوام و ارزش ذاتی، قابلیت حمل، تقسیم‌پذیری، یکنواختی و عرضه محدود.
آیا طلا جزو انواع ارز فیات محسوب می‌شود؟
خیر، طلا یک نوع کالای با ارزش است و پول فیات نیست.
ریسک‌ها و چالش‌های ارز فیات چیست؟
ارزهای فیات در معرض خطراتی مانند تورم و احتمال سقوط در زمان بحران‌های اقتصادی قرار دارند. اگر یک دولت ورشکسته شود یا اعتبار خود را از دست بدهد، ارزش ارز فیات آن می‌تواند به شدت کاهش یابد.
نحوه معامله انواع ارز فیات چگونه است؟
ارزهای فیات می‌توانند در بازار تبادل ارز (فارکس) معامله شوند که به صورت جهانی ۲۴ ساعت در روز فعالیت می‌کند. معامله‌گران یک ارز را با دیگری بر اساس نرخ‌های تبادل می‌توانند مبادله کنند.
