در زمان جنگ به کدام دارایی‌ها پناه ببریم؟ راهنمای کامل سرمایه گذاری در زمان جنگ

در دنیای امروز آرامش همیشه پایدار نیست؛ گاهی دولت‌ها وارد جنگ می‌شوند و مردم بی‌گناه جان و دارایی خود را از دست می‌دهند. همانطور که برای محافظت از جان و کاهش تلفات جانی راهکارهایی وجود دارد، برای کاهش ضرر مالی نیز راهکارهایی وجود دارد. در این مقاله از صرافی اینوکس قصد داریم در مورد حفظ سرمایه در جنگ، بهترین سرمایه گذاری در زمان جنگ و واکنش بازارهای مالی به جنگ بپردازیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

سرمایه گذاری در جنگ؛ بررسی بازارهای مختلف در زمان جنگ

سرمایه گذاری در زمان جنگ با شرایط عادی بسیار متفاوت است. در زمان جنگ بازارهای مالی با چالش‌های زیادی روبرو می‌شوند و رفتار آن‌ها می‌تواند بسیار نوسانی و غیرقابل پیش‌بینی باشد. در هر بازار باید به نکاتی مانند میزان نقدشوندگی، تقاضا برای خرید در زمان جنگ، حمل و نقل دارایی، انتقال دارایی و… توجه داشت. این موارد برای درک نحوه واکنش هر بازار به شرایط جنگ و گرفتن تصمیمات هوشمندانه و مدیریت دارایی در جنگ حیاتی است.

بیشتر بخوانید: سرمایه‌ گذاری مطمئن با سود بالا

واکنش بازار بورس به جنگ چیست؟

معمولا در زمان آغاز جنگ بازار سهام کشورهای درگیر جنگ بسیار هیجانی شده و ریزش‌های سنگینی را تجربه می‌کنند. این ریزش‌ها به دلیل ناامن شدن فضای اقتصادی و کاهش تمایل به سرمایه گذاری در این فضا است. به زبان ساده هیچ سرمایه گذاری تمایل ندارد که در یک کشور جنگ زده سرمایه گذاری کند به همین دلیل سهام طرفین درگیری با فشار فروش و کاهش قیمت رو به رو می‌شود. 

البته باید توجه داشت که صنایع مختلف در زمان جنگ واکنش‌های متفاوتی دارند و نمی‌توان یک نسخه کلی برای همه صنایع پیچید. به عنوان مثال برخی از بخش‌های صنعتی، مانند شرکت‌های دفاعی و امنیتی و آن‌هایی که مواد اولیه تولید می‌کنند (مانند انرژی، فلزات گران‌قیمت، حتی محصولات کشاورزی)، ممکن است به دلیل تقاضای زیاد و بودجه‌های دولتی، رشد قابل توجهی داشته باشند. شرکت‌هایی هم که پس از جنگ کار بازسازی را انجام می‌دهند (مانند ساخت‌وساز)، در بلندمدت می‌توانند پیشرفت زیادی کنند. در مقابل، بخش‌های دیگر مانند گردشگری، هتل‌ها، خودروسازی، کالاهای غیرضروری و خطوط هوایی، معمولا با رکود بسیار شدید و کمبود مشتری روبرو می‌شوند.

البته این واکنش‌ها همیشه یکسان نیست و به عوامل زیادی بستگی دارد؛ مثلا جنگ چقدر جدی است، اقتصاد کشور درگیر چقدر قوی است و طرفین چه جایگاهی در این اوضاع دارند.

رفتار طلا در زمان جنگ چگونه است؟

عموما در زمان جنگ و ناآرامی تقاضا مردم برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های امن مانند طلا افزایش پیدا می‌کند این موضوع باعث می‌شود که در زمان افزایش تنش بین کشورها قیمت طلا رشد کند. از مهمترین دلایل رشد طلا در زمان جنگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• ترس: وقتی شرایط ناآرام می‌شود، مردم و سرمایه‌گذاران برای حفظ دارایی‌هایشان اقدام به تبدیل این دارایی‌ها به طلا می‌کنند تا جنگ باعث کاهش ارزش یا از بین رفتن داراییشان نشود، چون طلا یک دارایی امن در زمان جنگ محسوب می‌شود.
• مستقل بودن از دولت‌ها: واحد پول کشور از دولت آن تاثیر زیادی می‌پذیرد؛ اما طلا اینگونه نیست. به همین دلیل در زمان جنگ دو کشور طلا به عنوان یک دارایی مستقل نسبت به طرفین جنگ عمل می‌کند. این موضوع باعث می‌شود طلا بهترین سرمایه گذاری در جنگ محسوب می‌شود. 
• محافظت در برابر تورم: جنگ همیشه برای طرفین درگیری هزینه زیادی داشته است و این موضوع باعث می‌شود که دولت‌های درگیر جنگ با چاپ پول بیشتر باعث افزایش تورم شوند. به همین دلیل برای حفظ سرمایه در بحران، طلا گزینه خوبی است.
• نقدشوندگی بالا: طلا در در تمام کشورها به راحتی قابل معامله است و می‌توان آن را به سرعت به پول نقد تبدیل کرد. این ویژگی باعث می‌شود در زمان بحران، سرمایه‌گذاران به سمت آن جذب شوند.

تمام این موارد در کنار هم باعث می‌شود که طلا به عنوان بهترین سرمایه گذاری در زمان جنگ شناخته شود.

بیشتر بخوانید: دلار یا طلا: راهنمای کامل سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۴

بازار مسکن؛ پرریسک‌ترین سرمایه گذاری در جنگ

سرمایه گذاری در بازار مسکن در شرایط جنگ معمولا پرریسک است. در کوتاه‌مدت، به دلیل تنش‌ها و کاهش تقاضا، قیمت مسکن ممکن است دچار رکود یا حتی ریزش شود. مناطق نزدیک به درگیری‌ها یا شهرهایی که هدف حملات قرار می‌گیرند، بیشترین آسیب را می‌بینند. تخریب زیرساخت‌ها و مهاجرت مردم می‌تواند به شدت بر ارزش ملک تاثیر بگذارد. 

البته باید توجه داشت در بلندمدت و پس از پایان جنگ، با شروع روند بازسازی و بازگشت ثبات، بازار مسکن در شهرهایی که کمتر آسیب دیده‌اند یا به عنوان پناهگاه برای مهاجران مورد استفاده قرار می‌گیرند، شاهد افزایش تقاضا و در نتیجه رشد قیمت خواهند بود. اما این نوع سرمایه‌گذاری نیازمند دید بلندمدت، صبر و تحمل ریسک بالایی است. نقدشوندگی پایین بازار مسکن این ریسک را به شدت افزایش می‌دهد. 

قیمت دلار در زمان جنگ

در زمان جنگ یا افزایش تنش‌ها، رفتار دلار یا تتر (USDT) در برابر ریال معمولا به سمت افزایش شدید نرخ دلار و کاهش ارزش ریال است. این رشد قیمت دلار در زمان جنگ به دلایل متعددی به وجود می‌آید. این دلایل عبارتند از:

• افزایش تقاضا برای دارایی‌های امن: همانطور که در قبلا اشاره شد، در شرایط جنگ و بحران، مردم و سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌های امن برای حفظ ارزش پول خود هستند. دلار آمریکا به دلیل ثبات نسبی و پذیرش جهانی، یکی از این دارایی‌های امن محسوب می‌شود. این افزایش تقاضا برای دلار و افزایش عرضه ریال، باعث افزایش نرخ دلار در بازار آزاد می‌شود.
• کاهش درآمدهای ارزی و ذخایر بانک مرکزی: جنگ می‌تواند به شدت بر صادرات کشور (به ویژه نفت برای ایران) و واردات کالاها تاثیر بگذارد. اختلال در واردات و صادرات می‌تواند منجر به کاهش شدید درآمدهای ارزی کشور شود. کاهش درآمدهای ارزی، توانایی بانک مرکزی را برای عرضه دلار به بازار و کنترل نرخ ارز کاهش می‌دهد. این موضوع باعث افزایش نرخ دلار در زمان جنگ می‌شود.
• اثرات روانی و انتظارات تورمی: فضای جنگ، انتظارات تورمی را به شدت افزایش می‌دهد. مردم پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌ها بالاتر رفته و ارزش پول ملی کاهش می‌یابد. این انتظارات باعث افزایش تقاضا برای خرید دلار و افزایش قیمت آن می‌شود.

تمام این موارد در کنار هم باعث می‌شود که در زمان جنگ و افزایش تنش‌ها نرخ دلار نسبت به ریال افزایش پیدا کند. 

بیشتر بخوانید: پیش بینی قیمت دلار در سال 1404

رفتار بیت کوین در زمان جنگ چگونه است؟

باید توجه داشت که بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال حدودا 15 الی 16 سال است که به وجود آمده‌اند به همین دلیل نمی‌توان با درصد اطمینان بالایی در مورد واکنش ارزهای دیجیتال به جنگ یا رفتار بیت کوین در زمان جنگ صحبت کرد.

بر اساس تجربه در برخی از جنگ‌ها مانند جنگ روسیه و اوکراین زمانی که مردم دیگر کشورها شروع به کمک به اوکراین با ارزهای دیجیتال کردند، بیتکوین و برخی از آلتکوین‌ها رشد خوبی را تجربه کردند. در طرف مقابل در زمان درگیری ایران با اسرائیل شاهد کاهش قیمت بیت کوین و ریزش شدیدتر در برخی از آلتکوین‌ها بودیم. 

برخی از تحلیلگران بیت کوین را به دلیل نقدشوندگی بالا، قابلیت انتقال سریع، قابلیت جابه‌جایی راحت و… یک پناهگاه امن برای زمان جنگ می‌دانند. از طرف دیگر برخی معتقدند که بیت کوین هنوز به آن پختگی لازم برای قرار گرفتن در لیست دارایی های امن در زمان جنگ، نرسیده است. 

بیشتر بخوانید: مدیریت سرمایه در ارز دیجیتال + آموزش کامل مدیریت سرمایه در کریپتو

کلام پایانی

در زمان جنگ، سرمایه گذاری و امن نگه داشتن دارایی‌ها به یک چالش بزرگ تبدیل می‌شود. هیچ دارایی به طور صددرصد از نوسانات و آسیب‌های جنگ در امان نیست، اما برخی دارایی‌ها مانند طلا به دلیل ویژگی‌های خاص خود، پناهگاه امن‌تری محسوب می‌شوند. بازارهای سهام و مسکن با ریسک‌ها و فرصت‌های متفاوتی روبرو هستند که نیازمند تحلیل دقیق و مدیریت دارایی در جنگ هوشمندانه است. 

ارزهای دیجیتال نیز به دلیل نوپا بودن، هنوز واکنش‌های غیرقابل پیش‌بینی‌ای دارند. بهترین رویکرد برای سرمایه گذاری در جنگ، تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و انتخاب دارایی‌هایی با نقدشوندگی بالا است تا در صورت نیاز بتوان به سرعت دارایی‌ها را نقد و از بازار خارج شد.