قرارداد هوشمند اتریوم؛ اجرای قوانین بدون دخالت دست!
قرارداد هوشمند اتریوم ابزاری است که اگر شرایط خاصی برقرار باشد، می‌تواند بدون کمک یک شرکت یا نهاد واسطه به‌صورت خودکار تراکنش‌ها را اجرا کند. این قراردادها همان‌طور که از نام آن‌ها می‌توان حدس زد روی شبکه اتریوم هستند.
اتریوم، بلاکچینی است که برای قراردادهای هوشمند طراحی شده اما این ایده محدود به پلتفرم یا شبکه خاصی نیست. در این مقاله از اینوکس، در مورد قرارداد اتریوم و نحوه عملکرد آن صحبت می‌کنیم.
اهمیت قرارداد هوشمند اتریوم
می‌توان گفت واسطه‌ها در زندگی دیجیتال ما انکار ناپذیرند. برای مثال به اشتراک‌گذاری ساده تصویر یک گربه با دوستانمان در محیط آنلاین به سرویس‌های واسطه‌ای مانند فیسبوک یا اینستاگرام نیاز دارد. به‌عبارت دیگر یک مقام مرکزی که نه‌تنها شبکه مورد نظر را مدیریت می‌کند، بلکه قوانینی را وضع کرده که با خاطیان آن برخورد خواهد کرد.
قرارداد هوشمند اتریوم این امکان را می‌دهد که چنین وظایف دیجیتالی خودکار شوند، بدون این‌که نیاز به یک نهاد متمرکز باشد که تراکنش را مدیریت و تایید کند.
در این مورد بخوانید: قرارداد هوشمند چیست؟ مفهوم و مثال‌هایی از smart contract
نحوه عملکرد قرارداد اتریوم
قراردادهای هوشمند به‌واسطه وجود بلاکچین‌ها امکان‌پذیر می‌شوند، شبکه‌ای از کامپیوترها که در همکاری با یکدیگر قوانین شبکه را اجرا می‌کنند بدون این‌که نیاز به کمک یک واسطه باشد.
در قراردادهای سنتی و رایج، یک سند شروط روابط بین دو طرف را مشخص خواهد کرد و قانون آن را قابل اجرا می‌کند. اگر یکی از طرفین از شرایط تخطی کند، طرف مقابل می‌تواند او را به این علت که به توافق‌ها پایبند نبوده است، به دادگاه بکشاند.
در قرارداد اتریوم چنین شروطی به‌صورت کد است، بنابراین قوانین بدون نیاز به دخالت دادگاه (یا هر شخص ثالث دیگری) خودکار اجرا می‌شوند.
خلق اتریوم با هدف ایجاد قرارداد هوشمند
اتریوم از نظر ارزش بازار، دومین ارز دیجیتال برتر دنیا است و در سال 2013 با هدف ایجاد قراردادهای هوشمند خلق شد. اتریوم تا به امروز، محبوب‌ترین پلتفرم برای ایجاد این قراردادها بوده است.
قراردادهای هوشمند خارج از اتریوم استفاده نمی‌شوند و برخی کارشناسان شک دارند که آن‌ها بتوانند محبوبیت زیادی را به‌عنوان راهی برای مدیریت تراکنش‌ها به‌دست آورند. با این‌حال شیفته‌گان اتریوم اعتقاد دارند که قرارداد هوشمند اتریوم در نهایت برای اجرای روابط آنلاین و امن‌سازی آن‌ها، به یک روش متداول تبدیل خواهد شد.
امروزه شاهد صدها اپلیکیشن هستیم که از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنند. اپلیکیشن‌های محبوب اتریوم به اسامی MakerDAO و Compound از قراردادهای هوشمند به‌عنوان هسته خود برای وام‌دهی استفاده می‌کنند و به کاربران اجازه می‌دهند به سود برسند.
او در مثال مشهور خود می‌گوید چطور کاربر یک 1 دلار را وارد دستگاه می‌کند و دستگاه به آن کالایی را می‌دهد که می‌تواند یک نوشیدنی یا چیپس باشد.
قرارداد هوشمند اتریوم به همین شکل است که در آن یک ورودی خاص (1 دلار) دارد و کاربر پس از آن باید بتواند انتظار یک نتیجه خاص (نوشیدنی انتخاب‌شده) را داشته باشد.
ساده‌تر بخواهیم قرارداد اتریوم را توضیح دهیم باید بگوییم یک کاربر به دوست خود 10 اتر، توکن اصلی اتریوم، را می‌فرستد اما با استفاده از یک قرارداد هوشمند مشخص می‌کند که تا تاریخ خاصی امکان استفاده از این مبلغ وجود ندارد.
چرا قراردادهای هوشمند اتریوم محبوب هستند؟
بیت کوین اولین ارز دیجیتال دنیا بود که از قراردادهای هوشمند ساده پشتیبانی می‌کرد، اما آن‌ها در مقایسه با قرارداد هوشمند اتریوم فوق‌العاده محدود بودند. هر تراکنش یک قرارداد هوشمند است چون شبکه تنها تراکنش را زمانی تایید خواهد کرد که شرایط خاصی برقرار شده باشد.
طبق این شرایط کاربر یک امضای دیجیتال را فراهم می‌کند که ثابت خواهد کرد او واقعا صاحب ارز دیجیتالی بوده که مدعی آن شده است. تنها صاحب کلید خصوصی بیت کوین می‌تواند چنین امضای دیجیتالی را تولید کند.
در مقابل اتریوم زبان محدودتر بیت کوین را با زبانی جایگزین می‌کند که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد از این بلاکچین برای پردازش چیزی بیشتر از تراکنش‌های کریپتوکارنسی استفاده کنند.
این زبان «Turing-complete» است، به این معنا که از مجموعه وسیع‌تری از دستورالعمل‌های محاسباتی پشتیبانی می‌کند. برنامه‌نویسان بدون محدودیت می‌توانند هر نوع قرارداد هوشمند اتریومی را که دوست دارند، بنویسند.
با وجود مزایایی که این موضوع دارد اما باید گفت که چون قراردادهای هوشمند ایده‌ای نوین هستند، کمتر تست شدند. بنابراین در معرض آسیب‌پذیری‌های بیشتری قرار دارند. به‌نحوی که به علت سوء استفاده از آسیب‌پذیری‌ها در انواع قرارداد اتریوم، میلیون‌ها دلار ضرر رخ داده است.
از قراردادهای هوشمند در چه زمینه می‌توان استفاده کرد؟
تعدادی از روش‌های رایج استفاده از قرارداد هوشمند اتریوم به شرح زیر هستند:
اکانت‌های چند امضایی
تراکنش‌ها زمانی تایید و استفاده شوند که درصد مشخصی از افراد موافق آن باشند.
توافق‌های مالی رمزنگاری شده
چنین قراردادهایی توافق‌های بین کاربران را مدیریت می‌کنند. فرض کنید یک نفر از یک شرکت بیمه‌گذاری خدمات دریافت می‌کند، قوانین مربوط به زمان استفاده از حق بیمه را می‌توان در یک قرارداد اتریوم برنامه‌ریزی کرد.
توافق‌ها براساس جهان خارجی
استخراج داده از جهان بیرون (مالی، سیاسی یا هر چیز دیگر) با کمک اوراکل‌ها.
فراهم آوردن نقش یک واسطه
مشابه با نحوه عمل کتابخانه یک نرم‌افزار، قراردادهای هوشمند می‌توانند در یک زنجیره با سایر قراردادهای هوشمند همکاری کنند.
ذخیره‌سازی
امکان استفاده از قرارداد هوشمند برای ذخیره‌سازی اطلاعات بدون یک اپلیکیشن وجود دارد مانند اطلاعات ثبت دامنه یا سوابق عضویت. ذخیره‌سازی اطلاعات در بلاکچینی مانند اتریوم عملی بی‌همتا است و امکان تغییر داده‌ها و حذف آن‌ها وجود ندارد.
مثال‌هایی از قرارداد هوشمند اتریوم در دنیای واقعی
- کاهش خطاهای پرهزینه در تجارت
- پیگیری جزئیات ملک در املاک و مستغلات
- حفاظت از داده‌های حساس پزشکی
- بهبود راحتی و یکپارچگی انتخابات
- کاهش تقلب در دریافت خسارت در صنعت بیمه
- کاهش هزینه‌ها در فضای قانون
- پاداش در بازی‌های آنلاین
چطور یک قرارداد هوشمند اتریوم ایجاد می‌شود؟
یک توسعه‌دهنده می‌تواند با نوشتن یک رشته کد و بیان قوانین، به‌عنوان مثال فردی به اسم امین 10 سال بعد 10 تتر دریافت کند، یک قرارداد اتریوم ایجاد کند.
توسعه‌دهنده مورد نظر سپس این قرارداد هوشمند را در شبکه اتریوم قرار می‌دهد که آن را اجرا خواهد کرد. از طرفی هیچ فردی اجازه برداشت این پول را نخواهد داشت، مگر این‌که قوانین کد را کاملا و دقیقا رعایت کند. هزاران کامپیوتر در سراسر جهان یک نسخه از این قرارداد اتریوم را خواهند داشت.
سوالات متداول
در این بخش به رایج‌ترین سوالات در مورد قرارداد هوشمند اتریوم پاسخ می‌دهیم.
چه تعداد قرارداد هوشمند روی اتریوم وجود دارد؟
olidity یک زبان برنامه نویسی است که به توسعه دهندگان اجازه می دهد تا قراردادهای هوشمند ایجاد کنند. بیش از 44 میلیون قرارداد هوشمند از زمان آغاز به کار اتریوم روی اتریوم ساخته شده است.
