انواع ارز دیجیتال؛ معرفی 13 نوع ارز دیجیتال + مثال

احتمالا متوجه شده‌اید که در دنیای ارز دیجیتال توکن‌ها و کوین‌های زیادی وجود دارند، از توکن‌های غیر مثلی (NFTs) گرفته تا ارزهای محبوبی مانند بیت کوین اتریوم. بنابراین مهم است برای فعالیت در دنیای کریپتو انواع ارز دیجیتال را بشناسید. در این مطلب قصد داریم انواع مختلف توکن‌ها را به همراه مثال‌هایی برای هر کدام معرفی کنیم و همچنین بگوییم چه تفاوتی بین کوین و توکن وجود دارد. پس تا انتها همراهمان بمانید.

1. توکن غیر مثلی (NFT)

بدون تردید توکن غیر مثلی یا NFT را باید شناخته شده‌ترین توکن در دنیای کریپتو بدانیم. این توکن یک دارایی رمزنگاری‌شده است که آن را با استفاده از فناوری بلاکچین به وجود می‌آورند. امکان مبادله یا معامله NFTها مانند سایر توکن‌های کریپتو وجود ندارد، چون تمام آن‌ها بی‌همتا هستند و بنابراین ارزش خاص خود را دارند.

یک NFT به‌عنوان یکی از انواع ارز دیجیتال، می‌تواند از نظر فیزیکی و دیجیتالی نشان‌دهنده چیزهای مختلفی باشد. به‌عنوان مثال یک اثر هنری، موسیقی، آیتم‌های داخل بازی و بدون تردید آیتم‌های کلکسیونی، همگی می‌توانند به NFT تبدیل شوند.

در این مورد بخوانید: NFT چیست؟

Beeple یک هنرمند دیجیتال است که به علت افزایش توجه عموم به حوزه NFT شهرت دارد. آثار هنری کلکسیونی NFT او به اسم Everydays:The First 5000 Days، 69 میلیون دلار فروش داشته‌اند تا او از نظر قیمت آثارش در حراجی‌ها، سومین هنرمند با ارزش در دنیا باشد.

نکته جلب در مورد توکن‌های غیر مثلی این است که امتیازهای فراوانی برای مالکان خود دارند. از جمله استفاده از کالاهای دیجیتالی و فیزیکی، دسترسی به رویدادها و مربیان و حق رای دادن در پلتفرم‌هایی که فقط هولدرهای یک توکن خاص اجازه آن را دارند.

مثال‌هایی از توکن غیر مثلی؛ کدام ارزها NFT هستند؟

• کریپتوپانک (CryptoPunks): یکی از اولین پروژه‌های NFT است که روی بلاکچین اتریوم شکل گرفت. از آن به‌عنوان پروژه‌ای یاد می‌کنند که شروع‌کننده انقلاب NFT است و یک سرمایه‌گذاری قابل اطمینان نیز به‌شمار می‌رود.

• اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) یکی از محبوب‌ترین‌های بازی‌های بلاکچینی با قابلیت درآمدزایی است. هر شخصیت اکسی یک NFT است که می‌توانید آن را برای دریافت واقعی بفروشید یا با پرورش دادن آن شخصیت‌های دیگری را خلق کنید و تیم خود را شکل دهید.

2. استیبل کوین (Stablecoin)

یکی دیگر از انواع ارز دیجیتال استیبل کوین است که ارزشی برابر با یک ارز فیات مانند دلار آمریکا دارد. هدف از ایجاد استیبل کوین فراهم‌سازی یک جایگزین با ثبات قیمتی بیشتر و نوسان کمتر برای ارزهای دیجیتال دیگر مانند بیت کوین و اتریوم است که اغلب نوسان‌های قیمتی بالایی دارند.

کاربران از استیبل کوین‌ها اغلب می‌توانند برای خرید کالا و خدمات در اینترنت و حتی سرویس‌های انتقال پول مانند پی‌پال، استفاده کنند تا در مقایسه با دیگر ارزهای دیجیتال کارمزد کمتری بپردازند.

استیبل کوین‌ها به‌ویژه انتخابی راحت برای انجام تراکنش‌های بین‌المللی هستند، چون کارمزد انتقال پول بدون توجه به موقعیت فرد در دنیا است و افزایش پیدا نمی‌کند.

در این مورد بخوانید: معرفی استیبل کوین های الگوریتمی

مثال‌هایی از استیبل کوین؛ کدام ارزها استیبل کوین هستند؟

• در بین انواع ارز دیجیتال، تتر (USDT) شاید معروف‌ترین استیبل ‌کوین ضرب شده با ارزشی برابر با یک دلار آمریکا باشد. هدف از ایجاد تتر فراهم‌سازی یک جایگزین باثبات و شفاف برای ارزهای فیات سنتی، زمان معامله ارزهای دیجیتال، بوده است.

• USDC یک استیبل ‌کوین دیگر است که ارزشی برابر با یک دلار آمریکا دارد. هدف از طراحی آن خلق یک استیبل کوین شفاف و کاملا وثیقه‌گذاری شده است.

• بیکن پروتکل (Bacon Protocol) یا bHOME توکنی با پشتیبانی وام واقعی مسکن برای املاک و خانه‌ها در ایالات متحده است. البته ارزش این کوین می‌تواند به دنبال بازپرداخت وام‌ها، افزایش یابد.

3. توکن دیفای (Defi Token)

توکن‌های غیرمتمرکز (توکن‌های دیفای) به‌ویژه برای استفاده در پلتفرم‌های غیرمتمرکز ایجاد می‌شوند، پلتفرم‌هایی که با استفاده از قراردادهای هوشمند عمل می‌کنند. توکن‌های دیفای چندین کاربرد دارند از جمله وثیقه برای وام‌ها، نقدینگی برای معاملات و دادن این امکان به کاربران که در کشت سود (ییلد فارمینگ) مشارکت کنند.

این توکن‌ها به کاربران اجازه می‌دهند با ادغام داده‌ها در شبکه بلاکچین، به اطلاعاتی دسترسی داشته باشند که خارج از آن وجود دارند.

مثال‌هایی از توکن‌های دیفای؛ کدام ارزها دیفای هستند؟

• چین لینک (LINK) یکی از انواع توکن‌های دیفای است که شرایطی را فراهم می‌کند تا قراردادهای هوشمند در ارتباط امن با منابع خارجی داده قرار گیرند. به‌عبارت دیگر امکان ادغام داده‌های دنیای واقعی و رویدادها در بلاکچین را فراهم می‌کند.
• یونی سوآپ (UNI) یکی دیگر از انواع ارز دیجیتال است که به کاربران اجازه می‌دهد از یک مدل بازارساز خودکار (AMM) برای خرید و فروش انواع کریپتوکارنسی در یک صرافی غیرمتمرکز استفاده کنند.

• آوه (AAVE) مثال دیگری از توکن‌های دیفای است که کاربران با استفاده از آن می‌توانند انواع ارز دیجیتال را با استفاده از پلتفرم‌های وام‌دهی و وام‌ دادن غیرمتمرکز که از یک مدل استخر نقدینگی بی‌همتا استفاده کنند، وام دهند و قرض بگیرند.

در این مورد بخوانید: عرضه اولیه دیفای چیست؟ مقایسه IDO و IEO و ICO

4. توکن کاربردی (Utility Token)

توکن‌های کاربردی که اغلب از آن‌ها به اسم «کوپن دیجیتال» یا «نقدشدنی» یاد می‌شود، این امکان را به دارندگان خود می‌دهند که به محصولات یا خدمات خاصی دسترسی داشته باشند. این توکن‌ها معمولا در طول فروش جمعی، زمانی که یک پروژه عرضه اولیه کوین (ICO) خود را اجرا می‌کند، توزیع می‌شوند.

گرچه بعضی از مثال‌های استفاده از یک توکن کاربردی در اکوسیستم دیجیتال بلاکچین است اما بسیاری از مزایای آن را در دنیای واقعی نیز می‌توان استفاده کرد مانند خرید کالاهای فیزیکی، دسترسی انحصاری به رویدادها یا حتی برنامه‌های مربی‌گری.

توکن‌های کاربردی برخلاف NFTها، مثلی هستند. یعنی آن‌ها را می‌توانید با توکن دیگری از همان نوع یا توکن متفاوتی با ارزش مشابه، معامله کنید.

مثال‌هایی از توکن‌های کاربردی؛ کدام ارزها توکن کاربردی هستند؟

• از جمله انواع توکن کاربردی باید ایپ کوین (APE) را نام ببریم که به‌صورت ویژه برای اکوسیستم Bored Ape Yacht Club ایجاد شده است. هولدرهای این توکن می‌توانند در رای‌گیری‌های این پروژه شرکت کنند و همچنین به قابلیت‌های منحصربه‌فرد برای اعضاء دسترسی داشته باشند، از جمله بازی‌ها، رویدادها و سایر خدمات.
• دیسنترالند (MANA) یکی دیگر از انواع ارز دیجیتال و توکن کاربردی است که به‌عنوان یک روش پرداخت در دنیای مجازی دیسنترالند قابل استفاده است. کاربران به‌طور کلی از آن می‌توانند برای خرید زمین مجازی و سایر کالاهای مجازی عرضه‌شده در بازی استفاده کنند.
• انجین کوین (ENJ) یک توکن کاربردی محبوب با پشتیبانی میلیاردها دارایی روی بلاکچین است. شهرت این ارز بیشتر به علت نقش آن در اکوسیستم گیمینگ و پشتیبانی از دارایی‌های قابل معامله داخل بازی است.

5. توکن پرداخت (Payment Token)

توکن‌های پرداخت بیشتر به اسم رایج «کریپتو» شناخته می‌شوند. همان‌طور که ممکن است حدس زده باشید، کاربران از این توکن‌ها می‌توانند برای خرید و فروش دارایی‌ها و پرداخت کارمزد تراکنش‌های روی بلاکچین، بدون نیاز به یک واسطه، استفاده کنند.

از نظر فنی تمام ارزهای دیجیتال را می‌توان در دسته توکن‌های پرداخت قرار داد. گرچه اکثر اوقات، از توکن‌های پرداخت برای کاری جز پرداخت استفاده نمی‌کنند. بنابراین آن‌ها جدا از ارزش ذاتی خود هیچ کاربردی برای هولدرهایشان ندارند.

در این مورد بخوانید: بهترین ارزهای غیر متمرکز

مثال‌هایی از ‌توکن‌های پرداخت؛ کدام ارزها توکن پرداخت هستند؟

• اتریوم (ETH) یکی از انواع ارز دیجیتال و توکن بومی بلاکچین اتریوم است. از اتریوم به‌عنوان یک روش پرداخت برای خریدهای مرتبط با بلاکچین مانند NFTها و حتی پرداخت‌های دنیای واقعی، استفاده می‌شود.
• بیت کوین اولین ارز دیجیتال است و کاربران از آن تنها به‌عنوان یک روش پرداخت غیرمتمرکز برای استفاده از کالاها و خدمات فیزیکی و همچنین دیجیتال، استفاده می‌کنند.
• سولانا (SOL) برای پرداخت دارایی‌های دیجیتال و کارمزد تراکنش‌ها در شبکه سولانا مورد استفاده قرار می‌گیرد. به علت کارآیی و کارمزد پایین تراکنش‌های سولانا، از آن به‌عنوان رقیب یا قاتل اتریوم یاد می‌کنند.

6. توکن امنیتی (Security Token)

توکن‌های امنیتی دسته‌ای دیگر از انواع ارز دیجیتال هستند که مالکیت یک دارایی دیجیتال یا فیزیکی را که در بلاکچین ثبت شده است، نشان می‌دهند. الزاما این توکن‌ها را باید جایگزینی برای سهام یا اوراق بهادار بدانیم. یک سازمان می‌تواند با استفاده از فناوری بلاکچین شاخص‌ سرمایه‌گذاری را قبل از توکن‌سازی آن تعریف کند و آن را به سرمایه‌گذاران پیشنهاد دهد.

تفاوت چندانی بین توکن امنیتی و سند کاغذی سهام که شرکت‌ها به سرمایه‌گذاران می‌دهند، وجود ندارد. اما تفاوت اصلی در این است که چون این توکن‌ها روی بلاکچین قرار دارند، یک سابقه عمومی و بدون امکان تغییر وجود دارد که هر فردی می‌تواند آن را مشاهده کند و به آن ارجاع دهد.

مثال‌هایی از ‌توکن‌های امنیتی؛ کدام ارزها توکن امنیتی هستند؟

• BCAP یک توکن قرارداد هوشمند روی شبکه اتریوم و اولین توکن امنیتی رسمی است که شرکت Blockchain Capital آن را توکن‌سازی کرده است.
• EXOD را باید نوع دیجیتال سهام عادی کلاس A در شرکت Exodus Movement معرفی کنیم. این توکن به سرمایه‌گذاران فردی و سرمایه‌گذاران معتبر اجازه می‌دهد در خرید سهام مشارکت کنند.
• VEVU توکنی است که به‌صورت خاص برای یک شرکت در ایالت وایومینگ ایجاد شده است که به سرمایه‌گذاران بین‌المللی فرصت سرمایه‌گذاری را با خرید سهام عدالت فاقد حق رای می‌دهد. (یعنی صاحب سهام نمی‌توانند در رای‌گیری انتخاب مدیران شرکت کنند)

7. کوین حریم خصوصی

کوین‌های حریم خصوصی برخلاف ارزهای رایج مانند بیت کوین و اتریوم، به کاربران اجازه ارسال پول به‌صورت ناشناس را می‌دهند. تراکنش‌های انجام شده با این دسته از انواع ارز دیجیتال با روش‌های گوناگونی تکمیل می‌شوند تا افراد نتوانند فرستنده وجه و گیرنده آن را تشخیص دهند.

علاوه بر این، جزئیات پرداخت مانند مقدار تراکنش و تاریخ آن ناشناس باقی می‌ماند. این ناشناس بودن به‌طور کلی با استفاده از یک آدرس مخفی یکبار مصرف و ترکیب چند تراکنش در یک ترکیب، امکان‌پذیر می‌شود.

مثال‌هایی از کوین حریم خصوصی؛ کدام ارزها کوین حریم خصوصی هستند؟

• زدکش (ZEC) ارز دیجیتال محرمانه و با امکان فرستادن سریع است که کارمزد کمی دارد. Zcash از یک پروتکل امنیتی استفاده می‌کند تا افراد درگیر در تراکنش تایید شوند، بدون این‌که اطلاعاتی از آ‌ن‌ها در شبکه فاش شود.
• کاربران از مونرو (XMR) می‌توانند برای خرید خدمات و کالا در هر نقطه از جهان با پرداخت کارمزد کم و اطمینان از حفظ خریم خصوصی خود، استفاده کنند.
• دش (DASH) یکی از انواع ارز دیجیتال است که با استفاده از آن می‌توانید با کارمزد کمتر از یک سنت، به هر فرد یا هر جا به‌صورت ناشناس، پول بفرستید.

8. توکن صرافی

ساده بخواهیم بگوییم، توکن صرافی نوعی ارز دیجیتال است که یک صرافی آن را صادر می‌کند. این توکن‌ها به‌طور کلی برای افزایش نقدینگی یک صرافی و ایجاد انگیزه در کاربران برای استفاده از پلتفرم آن‌ها، ایجاد می‌شوند.

توکن‌های صرافی گرچه کارآیی دارند اما یکی از انواع ارز دیجیتال بازار با بیشترین نوسان قیمت هستند. کاربران به‌طور کلی از توکن‌های صرافی برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها در صرافی استفاده می‌کنند. از طرفی با آن‌که کمتر رایج است، از آن‌ها همچنین می‌توان به‌عنوان یک توکن حاکمیتی استفاده کرد تا دارندگان آن حق رای درباره توسعه آینده آن پلتفرم داشته باشند.

مثال‌هایی از توکن صرافی؛ کدام ارزها توکن صرافی هستند؟

• بایننس کوین (BUSD) توکن صرافی بایننس است. BUSD کاملا وثیقه‌گذاری شده است و هر سه ماه یکبار مورد ممیزی قرار می‌گیرد تا کاربران از صحت اندوخته ارزی آن که به دلار آمریکا است، مطمئن شوند. دارندگان بایننس کوین از آن می‌توانند برای معامله، پرداخت‌ها، انتقال وجه و یک ذخیره ارزش استفاده کنند.
• FTX (FTT) توکن اصلی صرافی FTX قبل از فروپاشی این صرافی بود. از این توکن به‌عنوان یک روش پرداخت با مزیت افزوده کاهش کارمزد معاملات استفاده می‌شد و کاربران توسط آن به چندین قابلیت دیگر در این پلتفرم دسترسی داشتند.
• Crypto.com (CRO) توکن بومی صرافی به همین نام است که برای تسهیل تراکنش‌ها در اکوسیستم مالی و بلاکچین این صرافی، ایجاد شده است.

9. میم کوین

میم کوین یکی از انواع ارز دیجیتال است که با الهام‌بخشی از تعدادی از محبوب‌ترین میم‌ها و سایر جوک‌های اینترنتی ساخته شده است. این توکن‌ها معمولا هیچ ارزش ذاتی یا کاربرد خاصی ندارند، بلکه ارزش آن‌ها کاملا بسته به جوامعی است که به آن‌ها علاقه دارند.

جدا از احساسات جامعه این کوین‌ها نسبت به آن، نگهداری یک میم کوین هیچ ارزشی ندارد. به‌ویژه این موضوع زمانی مشخص است که بسیاری از میم کوین‌ها یک عرضه نامحدود بدون مکانیسم سوزاندن دارند، بنابراین افزایش تعداد کل عرضه این کوین‌ها ادامه می‌یابد و ارزش آن را حتی بیشتر می‌کند.

مثال‌هایی از میم کوین‌ها

• دوج کوین (DOGE) محبوب‌ترین میم کوین بازار است. این کوین ابتدا به‌عنوان یک جوک خلق شد اما ارزش آن بعد از توجه ایلان ماسک، افزایش یافت. از دوج کوین برای پرداخت می‌توانید استفاده کنید اما با وجود محبوبیتی که دارد، نوسان قیمت آن بسیار زیاد است.
• شیبا اینو (SHIB) تقلیدی از دوج کوین است. کاربران شیبا از آن می‌توانند برای خرید کالا و خدمات استفاده کنند اما فراتر از آن هیچ ارزشی ندارد.
• سیف مون (SFM) یکی دیگر از انواع ارز دیجیتال است که در دسته میم کوین قرار می‌گیرد. جامعه آنلاین این کوین «ارتش سیف مون» نام دارند اما شرکت سازنده این میم کوین امیدوار است که سیف مون برای پرداخت‌های آنلاین مورد استفاده قرار گیرد.

10. توکن‌های پلتفرمی

این توکن‌ها از یک اپلیکیشن غیرمتمرکز یا dApp روی یک بلاکچین پشتیبانی می‌کنند.

پروتکل یونی سوآپ یک نمونه dApp است که از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند تا کاربران بتوانند انواع توکن‌های اتریوم را با سایر توکن‌های اتریوم مبادله کنند. این پروتکل توکن بومی خود به اسم UNI را دارد.

11. توکن‌های حاکمیتی

توکن‌های حاکمیتی یکی دیگر از انواع ارز دیجیتال هستند که به دارندگان خود این امکان را می‌دهند که در مورد چیزهای مختلف رای دهند، مانند آینده یک اپلیکیشن یا پروتکل. پروتکل‌ها در اکثر موارد یک مقام مرکزی ندارند. بنابراین چنین توکن‌هایی برای تصمیم‌گیری‌های مهم بسیار مفید هستند.

مثال‌هایی از توکن‌های حاکمیتی؛ کدام ارزها توکن حاکمیتی هستند؟

• به‌عنوان مثال Compound یک پروتکل محبوب پس‌انداز است که برای هر کاربر توکنی به اسم COMP را صادر می‌کند. هولدرهای این توکن می‌توانند در مورد نحوه ارتقاء Compound رای دهند و هرچه تعداد توکن‌های یک کاربر بیشتر باشد، حق رای بیشتری دارد.

12. توکن‌های Web3

هدف از توکن‌های Web3 غیرمتمرکزسازی زیرساخت فعلی اینترنت است تا مالکیت همه چیز به‌عهده کاربران باشد. این توکن‌ها قصد دارند استاندارد اینترنت را برای همه منصفانه‌تر کنند. از برترین توکن‌های Web3 می‌توانیم فایل کوین، گراف و هلیوم را نام ببریم.

13. توکن‌های ICO

تقریبا سه سال پیش عرضه اولیه کوین (ICO) مطرح شد. پروژه‌های کریپتو برای جمع‌آوری سرمایه‌ کوین جدیدی را ایجاد می‌کنند و آن را در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارند. آن‌ها بعدا می‌توانند این توکن‌ها را با افزایش قیمت آن‌ها بفروشند. امروزه به دنبال تغییرات بازار کریپتو، عرضه اولیه کوین کمتری را شاهد هستیم.

جدول مقایسه انواع ارز دیجیتال

نوع	ویژگی اصلی	مثال
توکن‌های کاربردی	فراهم‌سازی دسترسی به خدماتی که پلتفرم این توکن‌ها ارائه می‌دهد.	Funfair, Basic Attention Token, Brickblock,Timicoin, Sirin Labs Token, Golem
توکن‌های امنیتی	کنترل استفاده و صدور آن تحت قوانین مالی است.	Sia Funds, Bcap (Blockchain Capital), Science Blockchain
توکن‌‎های پرداخت	استفاده برای خرید کالاها و خدمات داخل و خارج پلتفرم‌های این توکن‌ها. تقریبا تمام انواع ارز دیجیتال در این دسته قرار می‌گیرند.	مونرو، اتریوم و بیت کوین
توکن‌های صرافی	توکن‌های بومی صرافی‌های ارز دیجیتال	بایننس کوین، FTX کوین، توکن کوکوین، توکن Uni، HT برای صرافی Huobi، CRO
توکن‌های غیر مثلی	ارزهای دیجیتالی که هویت بی‌همتایی دارند و کپی یا تقلید از آن‌ها سخت و غیرممکن است.	ویدیو کلیپ‌های لوگان پاول، NFT اولین توئیت جک دورسی بنیان‌گذار توییتر، طراحی‌های مایک وینکلمان که به اسم Beeple شهرت دارد، تحت عنوان EVERYDAYS: The First 5000 Days

چه تفاوتی بین کوین و توکن وجود دارد؟

کوین در دنیای کریپتو بلاکچین خاص خود را دارد، در حالی‌که توکن از یک شبکه بلاکچین موجود استفاده می‌کند. همچنین برخلاف کوین‌ها، توکن‌ها به جای استخراج در طول فرآیند اعتبار سنجی تراکنش، مینت می‌شوند.

علاوه بر این، از توکن‌ها برای جمع‌آوری سرمایه استفاده می‌کنند، در حالی‌که کوین‌ها تنها نقش یک پول دیجیتال را دارند. البته باید بگوییم کوین‌ها ویژگی‌های خاص ارزهای سنتی مانند کمیابی، امنیت و ذخیره ارزش را دارند. اما توکن‌ها فاقد این ویژگی‌ها هستند، چون یک دارایی یا کاربردی را نشان می‌دهند که دارای ارزش خاص خود است.

سخن اینوکس با شما

وجود انواع ارز دیجیتال در بازار ممکن است کاربران را زمان خرید آن‌ها آشفته کند. چون به گفته کارشناسان هر توکن یا کوین کاربردهای گوناگونی دارد و برای سرمایه‌گذاری صحیح باید نقشه راه هرکدام و اهداف پروژه را بررسی کنید. بنابراین در مطلب بالا انواع ارزهای دیجیتال را دسته‌بندی کردیم تا با شناختشان، تصمیم بهتری برای معامله یا هولد آن‌ها بگیرید.