استیکینگ چیست ؟ لیست بهترین ارزها برای استیکینگ ارز دیجیتال

استیکینگ (Staking) یکی از مفاهیم مهم و کاربردی در دنیای ارزهای دیجیتال است که به کاربران اجازه می‌دهد با قفل کردن دارایی‌های دیجیتال خود، به درآمد و پاداش دست پیدا کنند. در واقع معنی استیکینگ را می‌توان به سپرده‌گذاری در بانک تشبیه کرد. همانطور که بانک‌ها برای ارائه وام به مشتریان خود به سپرده نیاز دارند و در ازای آن به سپرده‌گذاران سود می‌دهند، شبکه‌های بلاکچینی نیز برای تأیید تراکنش‌ها و حفظ امنیت به دارایی‌های قفل شده نیاز دارند و در مقابل به دارندگان این دارایی‌ها پاداش می‌دهند.

استیکینگ به عنوان یک راه‌حل برای مشکل مصرف بالای انرژی در شبکه‌های مبتنی بر اثبات کار (Proof of Work) مانند بیت کوین مطرح شد. در سال 2012، سانی کینگ و اسکات نادال مفهوم اثبات سهام (Proof of Stake) را معرفی و در سال 2013 اولین ارز دیجیتال مبتنی بر استیکینگ به نام پیرکوین را راه‌اندازی کردند.

از آن زمان تاکنون، استیکینگ به یکی از ارکان اصلی اکوسیستم ارزهای دیجیتال تبدیل شده است. پس از تغییر شبکه اتریوم از اثبات کار به اثبات سهام در سپتامبر 2022 (معروف به The Merge)، محبوبیت استیکینگ به شدت افزایش یافت. 

در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال اینوکس قصد داریم به طور کامل با مفهوم استیکینگ، نحوه کارکرد آن، مزایا و معایب، روش‌های مختلف استیکینگ و نکات مهمی که باید قبل از شروع استیکینگ بدانید، آشنا شویم.

تاریخچه استیکینگ

مفهوم استیکینگ در واکنش به چالش‌های موجود در مکانیزم اجماع اثبات کار که توسط بیت کوین معرفی شده بود، تکامل یافت. هنگامی که ساتوشی ناکاموتو بیت کوین را معرفی کرد، شبکه آن از مکانیزم اثبات کار برای تأیید تراکنش‌ها و افزودن بلوک‌های جدید به زنجیره استفاده می‌کرد. در این مکانیزم، ماینرها باید با یکدیگر رقابت می‌کردند تا معماهای پیچیده ریاضی را حل کنند و اولین کسی که موفق به حل معما می‌شد، اجازه اضافه کردن بلوک جدید به بلاکچین را به دست می‌آورد و پاداش دریافت می‌کرد.

با گذشت زمان، چالش‌های جدی در مکانیزم اثبات کار آشکار شد. مصرف بالای انرژی برای حل معماهای ریاضی یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها بود. علاوه بر این، شبکه‌های مبتنی بر اثبات کار نمی‌توانستند تعداد زیادی تراکنش را در هر ثانیه پردازش کنند که این موضوع محدودیت‌هایی را در مقیاس‌پذیری شبکه ایجاد می‌کرد.

در سال 2011، کاربری با نام مستعار QuantumMechanic در انجمن Bitcointalk ایده جدیدی را مطرح کرد که بعدها به عنوان اثبات سهام شناخته شد. بر خلاف اثبات کار، در این مکانیزم جدید، انتخاب ولیدیتورها (validators) برای افزودن بلوک‌های جدید به زنجیره بر اساس تعداد کوین‌هایی بود که آن‌ها حاضر بودند به عنوان وثیقه قفل کنند.

اولین پیاده‌سازی عملی این مفهوم در سال 2012 توسط سانی کینگ و اسکات نادال صورت گرفت. آن‌ها ارز دیجیتال پیرکوین را راه‌اندازی کردند که از یک سیستم ترکیبی استفاده می‌کرد؛ اثبات کار برای پردازش تراکنش‌ها و اثبات سهام برای تولید سکه‌های جدید. این نوآوری تلاشی برای ایجاد تعادل بین امنیت اثبات کار و کارایی انرژی اثبات سهام بود.

نقطه عطف بعدی در تاریخ استیکینگ در سال 2014 رقم خورد، زمانی که اتریوم اعلام کرد قصد دارد از اثبات کار به اثبات سهام مهاجرت کند. این پروژه که با نام اتریوم 2.0 یا Serenity شناخته می‌شد، توجه زیادی را به مفهوم استیکینگ جلب کرد، زیرا اتریوم یکی از بزرگترین پروژه‌های ارز دیجیتال بود.

پس از آن، بلاکچین‌های دیگری مانند تزوس، کاردانو و پولکادات نیز اثبات سهام را پذیرفتند و مفهوم جدیدی به نام «استیکینگ تفویض شده» را معرفی کردند. این مفهوم به کاربران اجازه می‌داد قدرت استیکینگ خود را به ولیدیتورها تفویض کنند؛ بدون اینکه نیاز به دانش فنی گسترده یا مقدار زیادی ارز دیجیتال داشته باشند.

امروزه استیکینگ به بخش جدایی‌ناپذیر صنعت ارزهای دیجیتال تبدیل شده است. حتی صرافی‌های متمرکز نیز خدمات استیکینگ را به کاربران خود ارائه می‌دهند، هرچند این موضوع تا حدی با ماهیت غیرمتمرکز استیکینگ در تضاد است. علاوه بر این، استیکینگ نقش مهمی در پروتکل‌های دیفای (DeFi) ایفا می‌کند، جایی که از آن برای ایمن‌سازی شبکه‌ها، تأیید تراکنش‌ها، رأی‌گیری در تصمیمات حاکمیتی و رشد پروژه‌های جدید از پایه استفاده می‌شود.

استیکینگ ارز دیجیتال چیست و چگونه کار می کند؟

در این مورد بخوانید: 12 بهترین پلتفرم استیکینگ کریپتو با بیشترین نرخ سود

استیکینگ ارز دیجیتال در شبکه‌های بلاکچین مبتنی بر اثبات سهام، فرآیندی است که در آن دارندگان توکن‌ها می‌توانند به عنوان ولیدیتور (validator) یا تفویض‌کننده (delegator) در تأیید تراکنش‌ها مشارکت کنند. این مکانیزم به جای استفاده از توان محاسباتی بالا مانند آنچه در اثبات کار شاهد هستیم، از قفل کردن دارایی‌های دیجیتال برای تضمین امنیت شبکه استفاده می‌کند.

در یک شبکه مبتنی بر اثبات سهام، دارندگان توکن‌ها می‌توانند با قفل کردن مقدار مشخصی از دارایی خود در یک قرارداد هوشمند استیکینگ و اجرای نرم‌افزار اعتبارسنجی مربوطه، به عنوان ولیدیتور در شبکه فعالیت کنند. هر چه مقدار دارایی قفل شده توسط یک ولیدیتور بیشتر باشد، شانس او برای انتخاب شدن به‌صورت تصادفی جهت تأیید و پردازش بلوک جدید افزایش می‌یابد.

نقش‌های اصلی در فرایند استیکینگ ارز دیجیتال به 2 دسته تقسیم می‌شوند:

• ولیدیتورها (Validators) اپراتورهای گره‌هایی هستند که تراکنش‌ها را تأیید و بلوک‌های جدید را ایجاد می‌کنند. برای انجام این کار، آن‌ها باید مقداری از دارایی خود را به عنوان وثیقه قفل کنند. این وثیقه‌گذاری آن‌ها را تشویق می‌کند تا کار خود را با صداقت انجام دهند، زیرا در صورت رفتار مخرب، ممکن است با مکانیزمی به نام اسلشینگ (slashing) مواجه شوند که بخشی از دارایی قفل شده آن‌ها را به عنوان جریمه ضبط می‌کند. به عنوان مثال، در شبکه اتریوم، ولیدیتورها باید حداقل 32 اتر را به عنوان وثیقه قفل کنند.
• تفویض‌کنندگان (Delegators) کاربرانی هستند که دارایی خود را برای مدت مشخصی قفل می‌کنند و آن را به ولیدیتورها تفویض می‌کنند تا در تأمین امنیت و ثبت تراکنش‌های جدید در بلاکچین مشارکت داشته باشند. این نقش به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به قفل کردن مقدار کامل مورد نیاز برای تبدیل شدن به یک ولیدیتور، در فرآیند استیکینگ ارز دیجیتال شرکت کنند.

پس از موفقیت در تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک جدید، هر 2 گروه پاداش‌هایی را دریافت می‌کنند. ولیدیتورها پاداش اصلی را دریافت می‌کنند و تفویض‌کنندگان بخشی از این پاداش را به دست می‌آورند. این سیستم پاداش‌دهی باعث می‌شود هر 2 طرف انگیزه کافی برای مشارکت صادقانه در شبکه داشته باشند.

در مجموع، مکانیزم استیکینگ ارز دیجیتال 3 هدف اصلی را دنبال می‌کند:

1. تأمین امنیت شبکه از طریق وثیقه‌گذاری دارایی‌ها
2. پردازش تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید به‌صورت کارآمد
3. توزیع پاداش‌ها بین مشارکت‌کنندگان برای تشویق به همکاری بیشتر

این مکانیزم نه تنها از نظر مصرف انرژی کارآمدتر از اثبات کار است، بلکه مشارکت در شبکه را نیز دموکراتیک‌تر می‌کند، زیرا افراد با سرمایه‌های کوچک‌تر هم می‌توانند از طریق تفویض دارایی خود در آن شرکت کنند.

تفاوت اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS)

در این مورد بخوانید: مرحله به مرحله با استیک سولانا در تراست ولت

در دنیای ارزهای دیجیتال، هر 2 مکانیزم اثبات کار و اثبات سهام با هدف تأیید و ثبت تراکنش‌ها بدون نیاز به واسطه‌هایی مانند بانک‌ها یا پردازشگرهای پرداخت طراحی شده‌اند. با این حال، هر کدام از این مکانیزم‌ها به روش متفاوتی این هدف را دنبال می‌کنند.

در مکانیزم اثبات کار که بیت کوین از آن استفاده می‌کند، ماینرها باید معماهای پیچیده رمزنگاری را حل کنند. اولین ماینری که موفق به حل این معما شود، حق تأیید تراکنش را به دست می‌آورد، آن را به شبکه اعلام می‌کند و هم ارز دیجیتال جدید و هم کارمزد تراکنش را دریافت می‌کند. این فرآیند نیازمند قدرت محاسباتی بالا و در نتیجه مصرف انرژی زیادی است.

در مقابل، در مکانیزم اثبات سهام مانند آنچه در اتریوم شاهد هستیم، ولیدیتورها برای تأیید و پردازش بلوک‌های جدید، دارایی خود را در یک قرارداد هوشمند قفل می‌کنند و به صورت تصادفی انتخاب می‌شوند. پس از اینکه ولیدیتور بلوک جدید را به زنجیره اضافه کند، پاداش خود را به شکل ارز دیجیتال جدید به علاوه کارمزد تراکنش‌ها دریافت می‌کند.

تفاوت‌های کلیدی این 2 مکانیزم را می‌توان در چند حوزه اصلی بررسی کرد:

1. مصرف انرژی: اثبات سهام به مراتب کارآمدتر از اثبات کار است. در اثبات کار، ماینرها باید دائماً از توان محاسباتی بالا برای حل معماهای رمزنگاری استفاده کنند که این موضوع مصرف برق بسیار زیادی را به همراه دارد. در مقابل، اثبات سهام تنها به یک اتصال اینترنت پایدار و مقداری ارز دیجیتال برای وثیقه‌گذاری نیاز دارد.
2. سرعت و مقیاس‌پذیری: شبکه‌های مبتنی بر اثبات سهام می‌توانند تراکنش‌های بیشتری را در هر ثانیه پردازش کنند. این موضوع به خصوص برای بلاکچین‌های پیچیده‌تر مانند اتریوم که برنامه‌های غیرمتمرکز زیادی روی آن اجرا می‌شوند، اهمیت بیشتری دارد. در شبکه‌های اثبات کار، زمانی که فعالیت شبکه زیاد می‌شود، ممکن است با تأخیر در تراکنش‌ها و افزایش کارمزدها مواجه شویم.
3. امنیت و مقاومت در برابر حملات: هر 2 مکانیزم روش‌های خود را برای تضمین امنیت دارند. در اثبات کار، مهاجم باید بیش از 51 درصد قدرت محاسباتی شبکه را در اختیار داشته باشد که این کار بسیار پرهزینه است. در اثبات سهام، مهاجم باید بیش از 51 درصد ارز دیجیتال قفل شده در شبکه را کنترل کند که این نیز به دلیل هزینه بالا و خطر از دست دادن دارایی در صورت رفتار مخرب، بسیار دشوار است.
4. تمرکززدایی: در تئوری، اثبات سهام می‌تواند به تمرکززدایی بیشتر کمک کند زیرا نیازی به سخت‌افزارهای تخصصی و گران‌قیمت ماینینگ ندارد. با این حال، حداقل مقدار مورد نیاز برای تبدیل شدن به یک ولیدیتور (مثلاً 32 اتر در شبکه اتریوم) می‌تواند برای بسیاری از کاربران زیاد باشد. البته راهکارهایی مانند استیکینگ تفویض شده و استخرهای استیکینگ ارز دیجیتال برای حل این مشکل ارائه شده‌اند.

در مجموع، هر 2 مکانیزم نقاط قوت و ضعف خود را دارند. اثبات کار ثابت کرده که می‌تواند امنیت بالایی را برای شبکه‌های ساده‌تر مانند بیت کوین فراهم کند، در حالی که اثبات سهام برای شبکه‌های پیچیده‌تر و برنامه‌های غیرمتمرکز مناسب‌تر است و مزایای زیست‌محیطی قابل توجهی دارد.

روش های مختلف استیکینگ ارز دیجیتال

در دنیای ارزهای دیجیتال، روش‌های متنوعی برای مشارکت در استیکینگ ارز دیجیتال وجود دارد. هر روش مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارد که درک آن‌ها برای انتخاب بهترین گزینه ضروری است. در این بخش به بررسی هر یک از این روش‌ها می‌پردازیم.

استیکینگ مستقیم

استیکینگ مستقیم (Solo Staking) پیشرفته‌ترین و در عین حال، پیچیده‌ترین روش استیکینگ ارز دیجیتال است. در این روش، شما به عنوان یک ولیدیتور مستقل عمل می‌کنید و کنترل کامل فرآیند را در دست دارید. برای این کار باید گره خود را راه‌اندازی کنید و سخت‌افزار مناسب و اتصال اینترنت پایدار داشته باشید. به عنوان مثال، برای استیکینگ مستقل در شبکه اتریوم، علاوه بر 32 اتر، باید دانش فنی کافی برای راه‌اندازی و نگهداری یک گره را داشته باشید. مزیت اصلی این روش، دریافت پاداش کامل بدون نیاز به پرداخت کارمزد به واسطه‌ها و حفظ کنترل کامل بر دارایی‌ها است.

در این مورد بخوانید: سود استیک در تراست ولت چقدر است؟ دریافت پاداش با گرو ارز

استیکینگ از طریق صرافی‌های متمرکز

استیکینگ از طریق صرافی‌های متمرکز (CEX Staking) محبوب‌ترین روش برای تازه‌واردها است. صرافی‌های مختلف خدمات استیکینگ ارز دیجیتال را با رابط کاربری ساده ارائه می‌دهند. در این روش، صرافی تمام جنبه‌های فنی را مدیریت می‌کند و شما تنها باید دارایی خود را به حساب صرافی منتقل کنید. مزایای این روش شامل سهولت استفاده، انعطاف‌پذیری در دوره‌های قفل و پشتیبانی فنی است. با این حال، باید توجه داشت که صرافی نگهدارنده دارایی شماست و این موضوع ریسک‌هایی مانند هک شدن یا مسدود شدن حساب را به همراه دارد. همچنین به دلیل ارائه خدمات کامل توسط صرافی، نرخ پاداش معمولاً کمتر از سایر روش‌هاست.

استیکینگ از طریق استخرها

استیکینگ از طریق استخرها (Pool Staking) راه‌حل متعادلی است که به کاربران با سرمایه کمتر اجازه می‌دهد در فرآیند استیکینگ ارز دیجیتال مشارکت کنند. در این روش، کاربران دارایی خود را در یک استخر مشترک قرار می‌دهند تا به حد نصاب لازم برای استیکینگ ارز دیجیتال برسند. پاداش‌ها متناسب با میزان مشارکت هر کاربر تقسیم می‌شود. این روش شانس دریافت پاداش را افزایش می‌دهد، اما معمولاً کارمزدی برای مدیریت استخر دریافت می‌شود.

استیکینگ تفویض شده

استیکینگ تفویض شده (Delegated Staking) در برخی از شبکه‌ها مانند کاردانو و پولکادات رایج است. در این روش، شما دارایی خود را به یک ولیدیتور فعال تفویض می‌کنید اما کنترل دارایی همچنان در دست شما باقی می‌ماند. ولیدیتور وظیفه تأیید تراکنش‌ها را بر عهده دارد و در مقابل درصدی از پاداش را به عنوان کارمزد دریافت می‌کند. این روش ترکیبی از امنیت و سهولت را ارائه می‌دهد.

در انتخاب روش مناسب استیکینگ ارز دیجیتال، باید عواملی مانند میزان سرمایه، دانش فنی، تحمل ریسک و زمان مورد نظر برای مدیریت دارایی را در نظر بگیرید. برای تازه‌واردها، شروع با صرافی‌های معتبر می‌تواند گزینه مناسبی باشد و با افزایش تجربه و دانش می‌توانند به سمت روش‌های پیشرفته‌تر حرکت کنند.

در این مورد بخوانید: آموزش تصویری استیکینگ در تراست والت در 6 گام

مزایای استیکینگ ارز دیجیتال

استیکینگ ارز دیجیتال مزایای متعددی را برای مشارکت‌کنندگان و کل اکوسیستم کریپتو به همراه دارد. در این بخش به بررسی دقیق این مزایا می‌پردازیم.

درآمد غیرفعال یکی از اصلی‌ترین مزایای استیکینگ ارز دیجیتال است. هولدرهای ارزهای دیجیتال می‌توانند در حالی که ارز خود را نگه داشته‌اند، از طریق مشارکت در تأیید تراکنش‌ها و امنیت شبکه، درآمد کسب کنند. این پاداش‌ها معمولاً به‌صورت درصد سود سالانه (APY) بیان می‌شوند و بسته به ارز دیجیتال و پلتفرم استیکینگ می‌تواند از 5 تا 20 درصد متغیر باشد. برای ارزهای دیجیتال محبوب مانند اتریوم، کاردانو و پولکادات، این نرخ بازدهی می‌تواند بسیار جذاب باشد.

مشارکت در امنیت شبکه مزیت مهم دیگری است که استیکینگ ارز دیجیتال به همراه دارد. درست مانند مدل اثبات کار، استیکینگ ارز دیجیتال نیز قدرت را بین سهامداران توزیع می‌کند و این موضوع حملات مخرب را دشوارتر می‌سازد. از آنجا که ولیدیتورها و تفویض‌کنندگان بخشی از دارایی خود را به عنوان وثیقه قفل می‌کنند، انگیزه بالایی برای عملکرد صادقانه و حفظ امنیت شبکه دارند.

ثبات شبکه از دیگر مزایای استیکینگ ارز دیجیتال است. وقتی دارایی‌های دیجیتال در قراردادهای استیکینگ قفل می‌شوند، از گردش آزاد آن‌ها در بازار جلوگیری می‌شود که می‌تواند به ثبات قیمت کمک کند. علاوه بر این، این دارایی‌های قفل شده برای پشتیبانی از عملیات تأیید تراکنش‌ها استفاده می‌شوند که به پایداری کل شبکه کمک می‌کند.

مشارکت در حاکمیت شبکه از نکات مثبت استیکینگ ارز دیجیتال است. در بسیاری از پروتکل‌ها، دارندگان توکن‌های استیک شده می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مربوط به آینده پروژه مشارکت کنند. این مشارکت شامل رأی‌گیری درباره به‌روزرسانی‌ها، تغییرات پروتکل و حتی تعیین نرخ پاداش استیکینگ ارز دیجیتال می‌شود. هر چه میزان توکن‌های استیک شده بیشتر باشد، قدرت رأی بیشتری در اختیار کاربر قرار می‌گیرد.

مزیت زیست‌محیطی استیکینگ ارز دیجیتال هم قابل توجه است. بر خلاف ماینینگ که به توان محاسباتی بالا و مصرف برق زیادی نیاز دارد، استیکینگ ارز دیجیتال از نظر مصرف انرژی بسیار کارآمد است. این موضوع به خصوص در دورانی که نگرانی‌های زیست‌محیطی در مورد ارزهای دیجیتال افزایش یافته، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

حمایت از پروژه‌های مورد علاقه نیز مزیت دیگری است که استیکینگ ارز دیجیتال فراهم می‌کند. وقتی کاربران توکن‌های خود را قفل می‌کنند، در واقع حمایت خود را از پروژه نشان می‌دهند. میزان توکن‌های استیک شده یک معیار عمومی است که افراد و کسب‌وکارها می‌توانند از آن برای ارزیابی میزان حمایت جامعه استفاده کنند. پروژه‌هایی که حمایت بیشتری از جامعه دریافت کرده باشند، معمولاً توجه و سرمایه‌گذاری بیشتری را نیز جذب می‌کنند.

در نهایت، استیکینگ ارز دیجیتال می‌تواند به توسعه و رشد کل اکوسیستم کریپتو کمک کند. با تشویق مشارکت کاربران از طریق پاداش‌ها، شبکه‌های بلاکچینی می‌توانند غیرمتمرکزتر شوند و در نتیجه امنیت و کارایی بیشتری پیدا کنند. این موضوع می‌تواند به توسعه بلاکچین‌های فعلی و آینده کمک کند و فرصت‌های جدیدی را برای کاربران فراهم آورد.

محبوب ترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ

باید توجه داشت که همه ارزهای دیجیتال قابلیت استیک شدن ندارند. این ویژگی معمولاً محدود به ارزهایی است که از الگوریتم اجماع اثبات سهام یا مکانیزم‌های مشابه استفاده می‌کنند. در این بخش به معرفی محبوب‌ترین و معتبرترین ارزهای دیجیتال که امکان استیکینگ دارند می‌پردازیم.

اتریوم

اتریوم (ETH) پس از انتقال به اتریوم 2.0 به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای استیکینگ تبدیل شده است. سرمایه‌گذاران می‌توانند با استیک کردن اتر خود، در امنیت و عملکرد شبکه مشارکت کنند و پاداش دریافت نمایند. برای تبدیل شدن به یک ولیدیتور مستقل در شبکه اتریوم، حداقل 32 اتر لازم است. البته کاربران می‌توانند از طریق استخرهای استیکینگ یا پلتفرم‌های لیکویید استیکینگ با مقادیر کمتر نیز در این فرآیند شرکت کنند.

در این مورد بخوانید: آینده اتریوم: پیش ‌بینی قیمت اتریوم در سال‌ های ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰

کاردانو

کاردانو (ADA) با مکانیزم اثبات سهام خود که به Ouroboros معروف است، یکی دیگر از گزینه‌های محبوب برای استیکینگ است. هولدرهای ADA می‌توانند با مشارکت در یکی از استخرهای استیکینگ این شبکه، در امنیت شبکه سهیم شوند و پاداش‌هایی به شکل ADA دریافت کنند. یکی از مزایای استیکینگ در کاردانو این است که توکن‌ها در کیف پول کاربر باقی می‌مانند و نیازی به قفل کردن طولانی‌مدت ندارند.

پولکادات

پولکادات (DOT) با هدف ایجاد قابلیت همکاری بین بلاکچین‌های مختلف طراحی شده و استیکینگ نقش مهمی در امنیت این شبکه دارد. برای مشارکت در استیکینگ پولکادات به عنوان نامزد (اصطلاح پولکادات برای تفویض‌کنندگان)، حداقل 502 DOT لازم است. این شبکه معمولاً نرخ‌های بازدهی جذابی را ارائه می‌دهد، اما باید به دوره‌های قفل شدن و شرایط خاص آن توجه داشت.

در این مورد بخوانید: آینده پولکادات: پیش بینی قیمت ارز dot در سال ‌های 2024 تا 2030

تزوس

تزوس (XTZ) به کاربران اجازه می‌دهد به عنوان بیکر (اصطلاح تزوس برای ولیدیتورها) در شبکه مشارکت کنند. این پلتفرم با مکانیزم مدیریتی پیشرفته خود شناخته می‌شود که به هولدرهای XTZ اجازه می‌دهد در تصمیم‌گیری‌های مربوط به به‌روزرسانی‌های پروتکل شرکت کنند. در تزوس، حداقل مقدار لازم برای تبدیل شدن به یک بیکر نسبتاً بالاست، اما کاربران می‌توانند با مقادیر کمتر از طریق سرویس‌های تفویض در استیکینگ این رمزارز شرکت کنند.

الگوراند

الگورند (ALGO) با مکانیزم Pure Proof of Stake خود که موانع مشارکت پایینی دارد، گزینه جذابی برای استیکینگ است. در این شبکه، هولدرهای ALGO می‌توانند به راحتی و بدون نیاز به حداقل مقدار بالا در استیکینگ شرکت کنند. علاوه بر این، الگورند از یک سیستم پاداش‌دهی خودکار استفاده می‌کند که پاداش‌ها را به صورت مستقیم به کیف پول کاربران واریز می‌کند.

در این مورد بخوانید: آینده ارز Algorand: پیش بینی قیمت الگورند از سال 2024 تا 2030

نکته مهم در انتخاب ارز دیجیتال برای استیکینگ، بررسی دقیق شرایط و قوانین هر پروژه است. این موارد شامل:

• حداقل مقدار لازم برای استیکینگ ارز دیجیتال
• دوره قفل شدن دارایی
• نرخ پاداش و نحوه محاسبه آن
• اعتبار و پایداری پروژه
• فعال بودن تیم توسعه و جامعه کاربری

همچنین توصیه می‌شود قبل از استیک کردن مقادیر زیاد، ابتدا با مقادیر کوچک‌تر شروع کنید و با فرآیند و ریسک‌های آن آشنا شوید. همچنین استفاده از پلتفرم‌ها و سرویس‌های معتبر برای استیکینگ ارز دیجیتال اهمیت زیادی دارد.

ریسک ها و معایب استیکینگ ارز دیجیتال

اگرچه استیکینگ ارز دیجیتال مزایای زیادی دارد، اما مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری با ریسک‌ها و چالش‌هایی همراه است که درک دقیق آن‌ها برای تصمیم‌گیری آگاهانه ضروری است. در این بخش به بررسی مهم‌ترین ریسک‌ها و معایب استیکینگ می‌پردازیم.

ریسک قفل شدن دارایی یکی از اصلی‌ترین چالش‌های استیکینگ ارز دیجیتال است. در اکثر پروتکل‌ها، دارایی‌های استیک شده برای مدت مشخصی قفل می‌شوند و در این دوره امکان فروش یا انتقال آن‌ها وجود ندارد. این موضوع می‌تواند در شرایط نوسان بازار مشکل‌ساز شود. تصور کنید قیمت ارز دیجیتال شما در حال کاهش است، اما به دلیل قفل بودن دارایی‌ها نمی‌توانید آن‌ها را بفروشید. برخی پلتفرم‌ها ممکن است دوره قفل را تا 180 روز تعیین کنند که مدت زمان زیادی است.

در این مورد بخوانید: ریسک به ریوارد چیست؟ راهنمای جامع به همراه مثال

ریسک نوسان قیمت دارایی پایه باید مورد توجه قرار گیرد. درست است که استیکینگ ارز دیجیتال می‌تواند برای مثال بازدهی 20 درصدی داشته باشد، اما اگر ارز دیجیتال شما 50 درصد کاهش قیمت داشته باشد، در مجموع متضرر خواهید شد. این موضوع به خصوص در مورد پروژه‌های کوچک‌تر که ممکن است سودهای بالاتری را وعده دهند اما ثبات کمتری دارند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

جریمه شدن یا اسلشینگ (Slashing) یکی دیگر از ریسک‌های جدی در استیکینگ ارز دیجیتال است. در صورتی که یک ولیدیتور آفلاین شود یا رفتار مخربی از خود نشان دهد، بخشی از دارایی‌های استیک شده (هم دارایی خود ولیدیتور و هم دارایی‌های تفویض شده به او) ممکن است به عنوان جریمه ضبط شود. این مکانیزم برای حفظ امنیت شبکه ضروری است، اما می‌تواند برای سرمایه‌گذاران ریسک زیادی را ایجاد کند.

ریسک‌های امنیتی و هک شدن همواره وجود دارد. پلتفرم‌های استیکینگ ارز دیجیتال، حتی آن‌هایی که میلیون‌ها کاربر دارند و سال‌هاست فعالیت می‌کنند، همچنان در معرض تهدیدهای سایبری قرار دارند. به همین دلیل برخی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند از کیف پول‌های سخت‌افزاری برای استیکینگ ارز دیجیتال استفاده کنند، اگرچه این کار می‌تواند پیچیدگی‌های فنی بیشتری داشته باشد.

پیچیدگی فنی یکی دیگر از چالش‌های استیکینگ ارز دیجیتال است. برخی از روش‌های استیکینگ ارز دیجیتال نیاز به دانش فنی زیادی دارند که می‌تواند برای کاربران کم‌تجربه دشوار باشد. به عنوان مثال، راه‌اندازی یک نود ولیدیتور مستقل نیاز به دانش فنی، سخت‌افزار مناسب و اتصال اینترنت پایدار دارد.

ریسک تورم همیشه باید مورد توجه قرار گیرد. در حالی که پاداش‌های استیکینگ ارز دیجیتال می‌توانند جذاب باشند، اما عرضه توکن‌های در گردش را افزایش می‌دهند. این موضوع می‌تواند به تورم و کاهش ارزش رمزارزها در طول زمان منجر شود.

آخرین مورد، ریسک اعتباری پلتفرم‌ها است. برخی پلتفرم‌ها ممکن است نرخ‌های بازدهی بسیار بالایی را تبلیغ کرده تا مشتریان را جذب کنند، بدون اینکه کاربران شرایط و ریسک‌ها را به طور کامل درک کرده باشند. بنابراین بررسی دقیق اعتبار پلتفرم‌ها قبل از سپردن دارایی به آن‌ها بسیار مهم است.

برای مدیریت این ریسک‌ها، توصیه می‌شود:

• از پلتفرم‌ها و پروژه‌های معتبر استفاده کنید
• دارایی خود را در چند پلتفرم مختلف توزیع کنید
• همیشه بخشی از دارایی خود را به‌صورت نقد نگه دارید
• شرایط و قوانین پلتفرم را به دقت مطالعه کنید
• از روش‌های امنیتی مناسب برای محافظت از دارایی‌های خود استفاده کنید

چگونه استیک کنیم؟

برای شروع استیکینگ ارز دیجیتال، نیاز به آمادگی و برنامه‌ریزی دارید. در این بخش، مراحل و نکات مهم برای شروع استیکینگ ارز دیجیتال را به‌صورت جامع بررسی می‌کنیم.

مرحله اول

انتخاب ارز دیجیتال مناسب برای استیکینگ، اولین مرحله است. در این مرحله باید به چند نکته کلیدی توجه کنید. ابتدا باید درباره پروژه و تیم پشت آن تحقیق کنید. سوالات مهمی که باید پاسخ دهید عبارت‌اند از:

• چشم‌انداز پروژه چیست؟
• چه کسانی پشت آن هستند؟
• آیا پروژه از نظر فنی معتبر است و چه کاربردهایی دارد؟

پروژه‌های موفق معمولاً دارای تیم توسعه فعال و جامعه کاربری پویا هستند.

علاوه بر این، باید حداقل مقدار لازم برای مشارکت در استیکینگ ارز دیجیتال را بررسی کنید. به عنوان مثال، برای استیکینگ مستقل در اتریوم به 32 اتر نیاز دارید، یا برای مشارکت در استیکینگ پولکادات به عنوان نامزد، حداقل 502 DOT لازم است. همچنین باید درک روشنی از پتانسیل درآمدزایی، مدت زمان قفل شدن دارایی و زمان‌بندی پرداخت پاداش‌ها داشته باشید.

مرحله دوم

در ادامه، به انتخاب روش استیکینگ ارز دیجیتال می‌رسیم. در این مرحله باید تصمیم بگیرید می‌خواهید به چه روشی در استیکینگ مشارکت کنید. گزینه‌های اصلی عبارت‌اند از:

• استیکینگ از طریق صرافی‌های متمرکز (CEX): این روش برای تازه‌واردها مناسب‌تر است. برخی صرافی‌های خارجی و ایرانی خدمات استیکینگ ارز دیجیتال را با رابط کاربری ساده و پشتیبانی کامل ارائه می‌دهند. با این حال، باید به یاد داشته باشید که در این روش، صرافی نگهدارنده دارایی شماست و این موضوع نیازمند اعتماد بالا به پلتفرم است.
• استیکینگ مستقل: این روش برای افراد با تجربه کریپتو مناسب‌تر است و کنترل و امنیت بیشتری را فراهم می‌کند، زیرا ولیدیتور مستقیماً مسئول تأمین امنیت و ایجاد بلوک‌های جدید است.
• استیکینگ از طریق استخرها: در این روش، شما دارایی خود را با سایر کاربران در یک استخر ترکیب می‌کنید تا شانس دریافت پاداش را افزایش دهید.

مرحله سوم

مرحله بعدی، راه‌اندازی کیف پول و پلتفرم استیکینگ ارز دیجیتال است. باید کیف پول یا پلتفرمی را انتخاب کنید که از ارز دیجیتال مورد نظر شما پشتیبانی کند و با سطح تخصص فنی شما مطابقت داشته باشد. برای کاربرانی که می‌خواهند خودشان دارایی خود را نگهداری کنند، اطمینان از سازگاری کیف پول سخت‌افزاری با تلفن، کامپیوتر یا سیستم عامل مورد استفاده ضروری است.

مرحله چهارم

حالا نوبت به خرید و انتقال ارز دیجیتال می‌رسد. برای این کار چند روش وجود دارد:

• خرید از صرافی‌های متمرکز (ساده‌ترین روش برای تازه‌واردها)
• خرید از صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)
• خرید از طریق سرویس‌های همتا به همتا (P2P)

در این مورد بخوانید: نقد و بررسی 10 تا از بهترین صرافی های غیرمتمرکز (DEX)

مرحله پنجم

شروع فرآیند استیکینگ ارز دیجیتال، آخرین مرحله است. پس از اینکه ارز دیجیتال خود را تهیه کردید، می‌توانید با مراجعه به مستندات پروژه، مراحل استیکینگ را دنبال کنید. این مرحله معمولاً شامل تأیید تراکنش و قفل کردن دارایی در قرارداد هوشمند استیکینگ است.

نکات مهمی که باید قبل از شروع استیکینگ ارز دیجیتال در نظر بگیرید:

• آیا درک کاملی از بلاکچین و فرآیند استیکینگ آن دارید؟
• آیا فرصت استیکینگ ارز دیجیتال با تحمل ریسک شما مطابقت دارد؟
• آیا می‌خواهید به یک استخر استیکینگ ارز دیجیتال بپیوندید یا به‌صورت مستقل استیک کنید؟
• ولیدیتور یا استخر استیکینگی که در نظر گرفته‌اید چقدر قابل اعتماد است؟
• پلتفرم، پروتکل، شبکه یا کیف پولی که قصد استفاده از آن را دارید چقدر امن است؟

همچنین توصیه می‌شود ابتدا با مقادیر کوچک شروع کنید تا با فرآیند آشنا شوید و ریسک خود را محدود نگه دارید. پس از کسب تجربه و اطمینان از عملکرد مناسب سیستم، می‌توانید مقدار مشارکت خود را افزایش دهید.

نکات امنیتی در استیکینگ ارز دیجیتال

امنیت در استیکینگ ارز دیجیتال از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا شما دارایی‌های دیجیتال خود را برای مدت زمان مشخصی قفل می‌کنید. در این بخش، مهم‌ترین نکات امنیتی که باید در فرآیند استیکینگ ارز دیجیتال رعایت کنید را بررسی می‌کنیم.

همانطور که دیدیم، انتخاب پلتفرم مطمئن اولین و مهم‌ترین گام در استیکینگ ارز دیجیتال امن است. پلتفرم‌های استیکینگ ارز دیجیتال باید دارای سابقه طولانی، اعتبار مناسب و زیرساخت‌های امنیتی قوی باشند. برای ارزیابی اعتبار یک پلتفرم، باید به چند نکته کلیدی توجه کنید:

• سابقه امنیتی پلتفرم
• تیم پشت پروژه
• شفافیت در عملکرد
• حسابرسی‌های امنیتی انجام شده (audit)
• بازخورد جامعه کاربری

همچنین باید از وجود سیستم‌های محافظتی مانند احراز هویت دو مرحله‌ای و سیستم‌های نظارت بر تراکنش‌ها اطمینان حاصل کنید.

امنیت کیف پول بخش حیاتی دیگری در استیکینگ ارز دیجیتال امن است. اگر از روش استیکینگ مستقیم یا تفویض شده استفاده می‌کنید، استفاده از کیف پول سخت‌افزاری توصیه می‌شود. این کیف پول‌ها کلیدهای خصوصی شما را به‌صورت آفلاین نگهداری می‌کنند و امنیت بالاتری نسبت به کیف پول‌های نرم‌افزاری دارند. برخی کیف پول‌ها گزینه‌های پشتیبان‌گیری و بازیابی را نیز ارائه می‌دهند و این امکان را فراهم می‌کنند تا در صورت از دست دادن دسترسی، بتوانید دارایی خود را بازیابی کنید.

بررسی اعتبار والیدیتورها در استیکینگ تفویض شده اهمیت ویژه‌ای دارد. والیدیتورهای معتبر معمولاً دارای این ویژگی‌ها هستند:

• زمان فعالیت (Uptime) بالا و پایدار
• تاریخچه عملکرد مثبت
• میزان مناسب دارایی شخصی در استیکینگ ارز دیجیتال
• شفافیت در نحوه عملکرد و کارمزدها
• پشتیبانی فنی مناسب

محافظت از دارایی‌های استیک شده نیازمند رعایت اصول امنیتی پایه‌ای است. هرگز کلیدهای خصوصی خود را در اختیار دیگران قرار ندهید و از انتقال دارایی به آدرس‌های ناشناس خودداری کنید. اگر پروژه‌ای از شما بخواهد دارایی خود را به کیف پول دیگری منتقل کنید، احتمالاً یک پروژه کلاهبرداری است و باید از ورود به آن اجتناب کنید.

توصیه‌های امنیتی مهم برای استیکینگ:

1. استفاده از رمزهای عبور قوی و منحصربه‌فرد برای هر حساب. رمز عبور باید ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و علائم خاص باشد و برای هر پلتفرم متفاوت باشد.
2. فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) برای تمام حساب‌های مرتبط با استیکینگ. ترجیحاً از اپلیکیشن‌های احراز هویت به جای پیامک یا ایمیل استفاده کنید زیرا امنیت بالاتری دارند.
3. به‌روزرسانی منظم نرم‌افزارها و سیستم‌عامل‌ها برای اطمینان از وجود آخرین پچ‌های امنیتی. این امر شامل کیف پول‌ها، نرم‌افزارهای والیدیتور و سیستم‌عامل دستگاه‌های مورد استفاده می‌شود.
4. تقسیم دارایی‌ها بین چند پلتفرم یا روش استیکینگ مختلف برای کاهش ریسک. این استراتژی کمک می‌کند تا در صورت بروز مشکل در یک پلتفرم، کل دارایی شما در خطر نباشد.
5. نگهداری نسخه پشتیبان از اطلاعات مهم مانند عبارات بازیابی (Recovery Phrase) و کلیدهای خصوصی در مکانی امن و ترجیحاً آفلاین. هرگز این اطلاعات را به‌صورت دیجیتال ذخیره نکنید.
6. بررسی منظم وضعیت استیکینگ و تراکنش‌ها برای اطمینان از عملکرد صحیح و شناسایی سریع هرگونه مشکل احتمالی. هر گونه تغییر غیرعادی در پاداش‌ها یا وضعیت دارایی‌ها باید سریعاً بررسی شود.
7. استفاده از شبکه‌های امن برای دسترسی به حساب‌های استیکینگ. از شبکه‌های Wi-Fi عمومی یا ناشناس برای مدیریت دارایی‌های خود استفاده نکنید.
8. آشنایی با روش‌های کلاهبرداری رایج در حوزه استیکینگ و نحوه تشخیص آن‌ها. کلاهبرداران اغلب با وعده سودهای غیرواقعی یا درخواست‌های فوری برای انتقال دارایی سعی در فریب کاربران دارند.

رعایت این نکات امنیتی می‌تواند تا حد زیادی ریسک‌های امنیتی در استیکینگ ارز دیجیتال را کاهش دهد و به شما کمک کند تا با خیال راحت‌تری در این فرآیند مشارکت کنید.

خلاصه استیکینگ چیست با اینوکس

در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال اینوکس به بررسی کامل استیکینگ ارز دیجیتال پرداختیم. استیکینگ به عنوان یکی از مهم‌ترین نوآوری‌ها در دنیای ارزهای دیجیتال، راهی برای مشارکت در امنیت و توسعه شبکه‌های بلاکچین و همچنین کسب درآمد غیرفعال است. این مکانیزم که جایگزینی کارآمدتر و سازگارتر با محیط زیست نسبت به اثبات کار است، به کاربران اجازه می‌دهد با قفل کردن دارایی‌های خود، در تأیید تراکنش‌ها مشارکت کنند و پاداش دریافت نمایند.

استیکینگ ارز دیجیتال مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری با ریسک‌ها و چالش‌هایی همراه است.انتخاب روش مناسب استیکینگ، پلتفرم معتبر، کسب اطلاعات کافی از منابع معتبر مثل Coinbase و رعایت نکات امنیتی می‌تواند تا حد زیادی این ریسک‌ها را کاهش دهد.

با توجه به روند روبه‌رشد استفاده از مکانیزم اثبات سهام در شبکه‌های بلاکچین و توسعه روش‌های جدید استیکینگ ارز دیجیتال مانند لیکویید استیکینگ، به نظر می‌رسد این فناوری نقش مهم‌تری در آینده اکوسیستم کریپتو ایفا خواهد کرد.

سوالات متداول