معاملات فیوچرز چیست؟ بررسی کاربردها و استراتژی‌های معاملاتی

فیوچرز نوعی قرارداد مالی پیچیده اما کارآمد است و به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به مالکیت مستقیم یک دارایی، روی قیمت آینده آن سرمایه‌گذاری کنند. این نوع معاملات که سابقه‌ای طولانی در بازارهای سنتی دارند، امروزه به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای معاملاتی در بازار ارزهای دیجیتال هم تبدیل شده‌اند. دلیل این محبوبیت را می‌توان در قابلیت‌های متنوع و انعطاف‌پذیری بالای معاملات فیوچرز جستجو کرد که امکان کسب سود را در هر 2 شرایط صعودی و نزولی بازار فراهم می‌کند.

با این حال، ورود به دنیای معاملات فیوچرز نیازمند دانش و مهارت کافی است. معاملات فیوچرز علی‌رغم مزایای قابل‌توجهی که دارند، می‌توانند بسیار پرریسک باشند و بدون درک درست از اصول و مفاهیم پایه، ممکن است به زیان‌های زیادی منجر شوند. به همین دلیل، آموزش فیوچرز به صورت صحیح و درک عمیق مکانیزم‌های این بازار پیش از شروع معاملات فیوچرز ضروری است.

در این مقاله از اینوکس، قصد داریم تمام جنبه‌های معاملات فیوچرز را به زبانی ساده و کاربردی برای شما توضیح دهیم. از مفاهیم پایه معاملات فیوچرز گرفته تا انواع مختلف قراردادها و استراتژی‌های پیشرفته معاملاتی، همه را به گونه‌ای شرح خواهیم داد که هم برای تازه‌واردان قابل فهم باشد و به معامله‌گران باتجربه‌تر نکات ارزشمندی ارائه دهد. 

فیوچرز چیست؟

در ساده‌ترین تعریف، فیوچرز یک قرارداد مالی بین 2 طرف است که در آن، خریدار و فروشنده توافق می‌کنند دارایی مشخصی را در تاریخ معینی در آینده و با قیمتی که امروز تعیین می‌شود، معامله کنند. این تعریف ساده اما دقیق، اساس تمام معاملات فیوچرز را تشکیل می‌دهد، چه در بازارهای سنتی و چه در دنیای ارزهای دیجیتال.

هر قرارداد فیوچرز از چند جزء اصلی تشکیل شده که درک آن‌ها برای ورود به این بازار ضروری است. دارایی پایه که می‌تواند یک کالا، ارز، سهام یا حتی یک شاخص باشد، مهم‌ترین جزء قرارداد است. در کنار آن، قیمت توافقی، تاریخ انقضا و اندازه قرارداد هم از اجزای اصلی هستند که ماهیت هر قرارداد فیوچرز را تعیین می‌کنند.

در این مورد بخوانید: بررسی تفاوت مارجین و فیوچرز، مارجین بهتر است یا فیوچرز؟

یکی از مفاهیم کلیدی در معاملات فیوچرز بر اساس سایت Investopedia، قیمت تسویه است. این قیمت که در پایان هر روز معاملاتی محاسبه می‌شود، مبنای تسویه روزانه بین معامله‌گران قرار می‌گیرد. برای مثال، در فیوچرز بیت کوین در بورس CME، قیمت تسویه براساس نرخ مرجع بیت کوین محاسبه می‌شود که میانگین وزنی قیمت از چندین صرافی معتبر است.

تاریخ انقضا یکی دیگر از مفاهیم مهم در قراردادهای فیوچرز است. برخلاف معاملات اسپات، هر قرارداد فیوچرز یک تاریخ پایان دارد که در آن، قرارداد باید تسویه شود. این تسویه می‌تواند به صورت فیزیکی (تحویل دارایی واقعی) یا نقدی (پرداخت تفاوت قیمت) انجام شود. در بازار ارزهای دیجیتال، معمولاً تسویه به صورت نقدی انجام می‌شود.

ارزش اسمی قرارداد، مفهوم مهم دیگری است که باید با آن آشنا باشید. این ارزش از ضرب قیمت دارایی پایه در اندازه قرارداد به دست می‌آید. برای مثال:

در یک قرارداد فیوچرز بیت کوین با اندازه 5 بیت کوین، اگر قیمت هر بیت کوین 30,000 دلار باشد، ارزش اسمی قرارداد برابر است با:
5 × 30,000 = 150,000 دلار

در بخش‌های پایانی این مطلب، اصطلاحات معاملات فیوچرز را به صورت کامل‌تر بررسی خواهیم کرد.

معاملات فیوچرز با سایر ابزارهای مالی تفاوت‌های اساسی دارد. برخلاف معاملات نقدی، در معاملات فیوچرز نیازی به مالکیت کامل دارایی نیست و معامله‌گران تنها با پرداخت بخش کوچکی از ارزش قرارداد (مارجین) می‌توانند موقعیت‌های بزرگ‌تری را مدیریت کنند. همچنین علی‌رغم قراردادهای آپشن، در معاملات فیوچرز هر 2 طرف معامله متعهد به اجرای قرارداد هستند و حق انصراف ندارند.

نکته مهم دیگر در مورد معاملات فیوچرز، استانداردسازی قراردادها است. تمام قراردادهای فیوچرز در یک بازار مشخص، از نظر اندازه، کیفیت دارایی پایه و شرایط تحویل یکسان هستند. این استانداردسازی به افزایش نقدشوندگی و شفافیت قیمت‌ها کمک می‌کند و امکان معامله در بازارهای متشکل را فراهم می‌سازد.

در بازار ارزهای دیجیتال، علاوه بر فیوچرز سنتی، نوع دیگری از قراردادها به نام فیوچرز دائمی نیز وجود دارد که تاریخ انقضا ندارند و می‌توانند تا زمان دلخواه نگهداری شوند. این نوآوری در بازار کریپتو، انعطاف‌پذیری بیشتری به معامله‌گران می‌دهد و یکی از دلایل محبوبیت معاملات فیوچرز در این بازار است.

انواع قراردادهای فیوچرز

در بازارهای مالی امروز، انواع مختلفی از قراردادهای فیوچرز وجود دارد که هر کدام برای هدف خاصی طراحی شده‌اند. شناخت دقیق هر یک از این انواع و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن‌ها می‌تواند به معامله‌گران در انتخاب ابزار مناسب برای اهداف سرمایه‌گذاری خود کمک کند.

فیوچرز کالایی

در این مورد بخوانید: مارجین در فیوچرز چیست؟ انواع مارجین در معاملات فیوچرز

فیوچرز کالایی که قدیمی‌ترین نوع قراردادهای فیوچرز است، برای معامله کالاهای فیزیکی مانند نفت خام، گاز طبیعی، ذرت و گندم طراحی شده است. این قراردادها در ابتدا برای کمک به کشاورزان و بازرگانان در مدیریت ریسک قیمت محصولات کشاورزی ایجاد شدند. امروزه، فیوچرز کالایی در بورس‌های معتبری مانند CME معامله می‌شوند و نقش مهمی در تعیین قیمت‌های جهانی کالاها دارند.

فیوچرز ارزهای دیجیتال

با رشد بازار ارزهای دیجیتال، معاملات فیوچرز این دارایی‌ها نیز به سرعت محبوب شده‌اند. بیت کوین و اتریوم پیشگامان این بازار هستند و قراردادهای فیوچرز آن‌ها در بورس‌های معتبری مانند CME و CBOE معامله می‌شوند. از ویژگی‌های منحصربه‌فرد معاملات فیوچرز ارزهای دیجیتال می‌توان به امکان معامله 24/7، اهرم‌های بالاتر نسبت به بازارهای سنتی و وجود قراردادهای دائمی اشاره کرد.

در این بازار، جز بیت کوین و اتریوم، معاملات فیوچرز آلت کوین‌ها محبوبیت زیادی دارد. ارزهایی مانند لایت کوین، ریپل، سولانا و بسیاری دیگر هم دارای قراردادهای فیوچرز فعال هستند که حجم معاملاتی قابل توجهی دارند.

فیوچرز سهام و شاخص‌ها

فیوچرز سهام و شاخص‌ها به معامله‌گران اجازه می‌دهند روی قیمت آینده سهام شرکت‌های خاص یا شاخص‌های بازار سرمایه سرمایه‌گذاری کنند. برای مثال، معاملات فیوچرز شاخص S&P 500 یکی از پرمعامله‌ترین قراردادهای فیوچرز در جهان است. این قراردادها معمولاً به‌صورت نقدی تسویه می‌شوند و نیازی به تحویل فیزیکی سهام نیست.

فیوچرز ارزی

در بازار ارز، معاملات فیوچرز ابزاری کلیدی برای مدیریت ریسک نوسانات نرخ ارز محسوب می‌شود. این قراردادها برای ارزهای اصلی جهان مانند یورو، پوند بریتانیا و ین ژاپن وجود دارند. شرکت‌های چندملیتی و معامله‌گران حرفه‌ای از این ابزار برای پوشش ریسک معاملات بین‌المللی خود استفاده می‌کنند.

فیوچرز نرخ بهره

در این مورد بخوانید: بهترین استراتژی فیوچرز: 6 راه برای کاهش ریسک لیکوئید شدن

این نوع قراردادها برای مدیریت ریسک تغییرات نرخ بهره طراحی شده‌اند و در بازارهای مالی پیشرفته معامله می‌شوند. معاملات فیوچرز اوراق خزانه آمریکا نمونه‌ای از این نوع قراردادها است که برای پوشش ریسک تغییرات نرخ بهره مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انتخاب نوع مناسب فیوچرز بستگی به عواملی مانند هدف معاملاتی، میزان سرمایه در دسترس، تحمل ریسک و دانش و تجربه معامله‌گر دارد. بنابراین، پیش از ورود به هر یک از این بازارها، مطالعه دقیق ویژگی‌ها و ریسک‌های مربوط به آن ضروری است.

نحوه کار معاملات فیوچرز

معاملات فیوچرز از مکانیزم پیچیده اما منظمی پیروی می‌کنند که درک آن برای هر معامله‌گری واجب است. در این بخش، به بررسی دقیق نحوه عملکرد معاملات فیوچرز و اجزای کلیدی آن می‌پردازیم.

مکانیزم اصلی معاملات

در معاملات فیوچرز، قراردادها در بازارهای استاندارد و تحت نظارت معامله می‌شوند. این استانداردسازی شامل مشخص کردن دقیق اندازه قرارداد، کیفیت دارایی پایه و روش‌های تحویل است. برای مثال، در فیوچرز بیت کوین در CME، هر قرارداد معادل 5 بیت کوین است و قیمت‌گذاری براساس نرخ مرجع بیت کوین انجام می‌شود.

اهرم و مارجین

یکی از ویژگی‌های اصلی معاملات فیوچرز، امکان استفاده از اهرم مالی است. معامله‌گران می‌توانند با سپرده‌گذاری بخش کوچکی از ارزش کل قرارداد (مارجین اولیه)، موقعیت‌های بزرگ‌تری را مدیریت کنند. برای مثال، اگر مارجین مورد نیاز 10% باشد، با 10,000 دلار می‌توان موقعیتی به ارزش 100,000 دلار ایجاد کرد. البته باید توجه داشت که علاوه بر مارجین اولیه، حفظ مارجین نگهداری نیز ضروری است تا از تسویه اجباری موقعیت جلوگیری شود.

موقعیت‌های خرید و فروش

در این مورد بخوانید: 10 بهترین صرافی برای فیوچرز در معاملات

در بازار فیوچرز، معامله‌گران می‌توانند 2 نوع موقعیت اتخاذ کنند:

• موقعیت خرید (Long): در این حالت، معامله‌گر انتظار افزایش قیمت دارایی پایه را دارد و با خرید قرارداد فیوچرز، از این افزایش قیمت سود می‌برد. سود یا زیان از تفاوت قیمت خرید و قیمت فروش یا تسویه محاسبه می‌شود.
• موقعیت فروش (Short): در این حالت، معامله‌گر با پیش‌بینی کاهش قیمت، قرارداد فیوچرز را می‌فروشد و امیدوار است در قیمت پایین‌تر آن را بازخرید کند.

نحوه محاسبه سود و زیان

محاسبه سود و زیان در معاملات فیوچرز به این صورت انجام می‌شود:

برای موقعیت خرید:
سود/زیان = (قیمت فروش – قیمت خرید) × اندازه قرارداد × تعداد قرارداد

برای موقعیت فروش:
سود/زیان = (قیمت خرید – قیمت فروش) × اندازه قرارداد × تعداد قرارداد

تسویه روزانه و نهایی

در بازار فیوچرز، تسویه‌حساب به 2 صورت انجام می‌شود:

• تسویه روزانه: در پایان هر روز معاملاتی، سود یا زیان موقعیت‌های باز براساس قیمت تسویه محاسبه و به حساب معامله‌گران واریز یا از آن کسر می‌شود.
• تسویه نهایی: در زمان سررسید قرارداد، تسویه نهایی می‌تواند به دو صورت فیزیکی (تحویل دارایی واقعی) یا نقدی (پرداخت تفاوت قیمت) انجام شود.

نقدشوندگی و Rollover

نقدشوندگی یکی از مزایای اصلی معاملات فیوچرز است. حجم بالای معاملات فیوچرز و وجود بازارسازها باعث می‌شود معامله‌گران بتوانند به راحتی وارد یا خارج از موقعیت‌های معاملاتی شوند.

Rollover یا تمدید قرارداد، امکان مهم دیگری است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد پیش از سررسید قرارداد فعلی، موقعیت خود را به قرارداد با سررسید بعدی منتقل کنند. این کار با بستن موقعیت در قرارداد فعلی و باز کردن موقعیت مشابه در قرارداد جدید انجام می‌شود.

تنظیم کنندگان و قوانین بازار فیوچرز

بازار فیوچرز یکی از منظم‌ترین بازارهای مالی است که تحت نظارت نهادهای قانونی مختلف فعالیت می‌کند. این نظارت و قانونمندی برای حمایت از سرمایه‌گذاران و اطمینان از عملکرد شفاف و منصفانه بازار ضروری است.

نهادهای ناظر و حوزه اختیارات

در ایالات متحده، کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) مسئول اصلی نظارت بر بازار فیوچرز است. این نهاد که در سال 1974 توسط کنگره آمریکا تأسیس شد، وظیفه اطمینان از صحت قیمت‌گذاری در بازار فیوچرز، جلوگیری از تخلفات معاملات فیوچرز، مبارزه با کلاهبرداری و نظارت بر شرکت‌های کارگزاری فعال در این حوزه را بر عهده دارد.

در بازار فیوچرز ارزهای دیجیتال، وضعیت نظارت کمی پیچیده‌تر است. به جز معدود صرافی‌های تحت نظارت مانند CME، بیشتر معاملات فیوچرز کریپتو در صرافی‌های خارج از حوزه نظارت مستقیم انجام می‌شود. با این حال، بسیاری از این صرافی‌ها برای جلب اعتماد کاربران، استانداردهای خودتنظیمی را رعایت می‌کنند.

در این مورد بخوانید: تفاوت اسپات و فیوچرز در معامله‌گری چیست؟

قوانین معاملاتی

قوانین معاملاتی در بازار فیوچرز شامل موارد متعددی است:

• محدودیت‌های موقعیت: برای جلوگیری از دستکاری بازار، سقف‌هایی برای تعداد قراردادهای قابل نگهداری توسط یک معامله‌گر تعیین می‌شود. برای مثال، CME برای قراردادهای فیوچرز بیت کوین و اتریوم سقف 8,000 قرارداد در ماه نزدیک را تعیین کرده است.
• الزامات مارجین: بروکرها و صرافی‌ها موظفند حداقل مارجین تعیین شده توسط نهادهای ناظر را از معامله‌گران دریافت کنند. این مارجین معمولاً برای دارایی‌های مختلف متفاوت است؛ برای مثال، در CME مارجین اولیه برای فیوچرز بیت کوین 50% و برای اتریوم 60% است.

تفاوت صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز

صرافی‌های متمرکز مانند بایننس تحت نظارت قانونی فعالیت می‌کنند و ملزم به رعایت قوانین مشخصی هستند. این صرافی‌ها معمولاً:

• احراز هویت کامل کاربران را الزامی می‌کنند
• محدودیت‌های اهرم معقولی دارند
• از سیستم‌های امنیتی پیشرفته استفاده می‌کنند
• دارای صندوق بیمه برای محافظت از سرمایه کاربران هستند

در مقابل، صرافی‌های غیرمتمرکز با حداقل نظارت و به‌صورت خودمختار عمل می‌کنند. این پلتفرم‌ها اگرچه آزادی عمل بیشتری به کاربران می‌دهند، اما ریسک‌های بیشتری نیز دارند.

محدودیت‌های معاملاتی

محدودیت‌های معاملاتی در بازار فیوچرز شامل موارد زیر است:

• حدود نوسان قیمت: بورس‌ها معمولاً محدودیت‌هایی برای نوسان روزانه قیمت تعیین می‌کنند. وقتی قیمت به این محدودیت‌ها می‌رسد، معاملات فیوچرز می‌تواند موقتاً متوقف شود.
• حداقل تغییر قیمت: هر قرارداد فیوچرز دارای یک حداقل تغییر قیمت (تیک سایز) است که کمترین میزان تغییر قیمت ممکن را مشخص می‌کند.
• ساعات معاملاتی: برخلاف بازار ارزهای دیجیتال که 24/7 فعال است، بازارهای فیوچرز سنتی ساعات معاملاتی محدودی دارند.
• قوانین بازار: مقررات فیوچرز به طور مستمر در حال تکامل است؛ به ویژه در حوزه ارزهای دیجیتال که نسبتاً جدید است.

کاربردهای معاملات فیوچرز

قراردادهای فیوچرز 3 کاربرد اصلی در بازارهای مالی دارند: پوشش ریسک (Hedging)، سفته‌بازی (Speculation) و آربیتراژ (Arbitrage). این کاربردها به گروه خاصی از فعالان بازار اجازه می‌دهند تا از این ابزار مالی برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند. در ادامه به بررسی این کاربردها می‌پردازیم.

پوشش ریسک 

پوشش ریسک که اولین و اصلی‌ترین کاربرد قراردادهای فیوچرز است، به معامله‌گران و شرکت‌ها اجازه می‌دهد خود را در برابر تغییرات نامطلوب قیمت محافظت کنند. برای درک بهتر این مفهوم، مثال زیر را در نظر بگیرید:

فرض کنید یک مدیر صندوق سرمایه‌گذاری پرتفویی به ارزش 100 میلیون دلار دارد که شاخص S&P 500 را دنبال می‌کند. نگرانی از نوسانات کوتاه‌مدت بازار، مدیر را بر آن می‌دارد تا از معاملات فیوچرز برای پوشش ریسک استفاده کند. با فروش تعداد مناسبی قرارداد فیوچرز S&P 500، هر کاهشی در ارزش پرتفوی با سود در موقعیت فیوچرز جبران می‌شود.

یک پوشش ریسک کامل زمانی اتفاق می‌افتد که سود یا زیان در موقعیت فیوچرز دقیقاً با زیان یا سود در بازار اسپات برابر باشد. اگرچه در عمل دستیابی به پوشش ریسک کامل تقریباً غیرممکن است، اما معامله‌گران تلاش می‌کنند تا حد ممکن به این هدف نزدیک شوند.

سفته‌بازی 

سفته‌بازی دومین کاربرد مهم معاملات فیوچرز است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد از تغییرات قیمت دارایی‌ها سود کسب کنند. سفته‌بازان با استفاده از اهرم موجود در بازار فیوچرز می‌توانند با سرمایه کمتر، موقعیت‌های بزرگ‌تری ایجاد کنند.

برای مثال، فرض کنید معامله‌گری انتظار افزایش قیمت بیت کوین را دارد. او می‌تواند با سرمایه‌گذاری 4,000 دلار و استفاده از اهرم 1:10، موقعیتی به ارزش 40,000 دلار ایجاد کند. اگر قیمت بیت کوین 10% افزایش یابد، سود او 4,000 دلار (100% سرمایه اولیه) خواهد بود. البته باید توجه داشت که زیان وی نیز به همین نسبت تقویت می‌شود.

آربیتراژ 

آربیتراژ به معنای استفاده از اختلاف قیمت یک دارایی در بازارهای مختلف برای کسب سود بدون ریسک است. معامله‌گران آربیتراژ با شناسایی اختلاف قیمت بین بازار اسپات و فیوچرز یا بین بازارهای فیوچرز مختلف، از این فرصت‌ها استفاده می‌کنند.

برای مثال، اگر قیمت یک دارایی در بازار اسپات 10,000 دلار و در بازار فیوچرز 10,200 دلار باشد، یک معامله‌گر آربیتراژ می‌تواند با خرید همزمان در بازار اسپات و فروش در بازار فیوچرز، از این اختلاف قیمت 200 دلاری سود کسب کند.

در این مورد بخوانید: آربیتراژ ارز دیجیتال چیست؟ + استراتژی و آموزش کامل

مثال‌های عملی از کاربردهای معاملات فیوچرز

مثال پوشش ریسک:

یک تولیدکننده طلا برای محافظت از خود در برابر کاهش قیمت طلا، قراردادهای فیوچرز طلا را می‌فروشد. اگر قیمت طلا کاهش یابد، زیان در فروش فیزیکی طلا با سود در موقعیت فیوچرز جبران می‌شود.

مثال سفته‌بازی:

معامله‌گری که انتظار افزایش قیمت اتریوم را دارد، با استفاده از اهرم 1:5 موقعیت خرید در معاملات فیوچرز اتریوم باز می‌کند. افزایش 20 درصدی قیمت اتریوم به سود 100 درصدی در سرمایه اولیه تبدیل می‌شود.

مثال آربیتراژ:

معامله‌گری متوجه می‌شود قیمت بیت کوین در صرافی الف، 50,000 دلار و در صرافی ب، 50,500 دلار است. او با خرید از صرافی الف و فروش همزمان در صرافی ب، از این اختلاف قیمت سود می‌برد.

مزایا و معایب معاملات فیوچرز

معاملات فیوچرز، مانند هر ابزار مالی دیگری، مجموعه‌ای از مزایا و معایب را به همراه دارد. درک این موارد برای تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد ورود به این بازار ضروری است. در ادامه به بررسی نقاط قوت و ضعف معاملات فیوچرز می‌پردازیم.

مزایای معاملات فیوچرز

4 مزیت اصلی عبارت‌اند از:

امکان استفاده از اهرم مالی

یکی از مهم‌ترین مزایای معاملات فیوچرز، دسترسی به اهرم مالی است. معامله‌گران می‌توانند با سرمایه نسبتاً کمی، موقعیت‌های بزرگتری را مدیریت کنند. برای مثال، با اهرم 1:10، سرمایه‌گذاری 1,000 دلاری به شما امکان کنترل موقعیتی به ارزش 10,000 دلار را می‌دهد. این ویژگی می‌تواند به افزایش قابل توجه بازده سرمایه‌گذاری منجر شود.

نقدشوندگی بالا

بازار فیوچرز معمولاً از نقدشوندگی بالایی برخوردار است. حجم بالای معاملات فیوچرز و حضور بازارسازها باعث می‌شود معامله‌گران بتوانند به راحتی و با حداقل لغزش قیمتی، وارد یا خارج از موقعیت‌های معاملاتی شوند. این ویژگی به‌ویژه در شرایط نوسانی بازار اهمیت زیادی دارد.

امکان کسب سود در هر 2 جهت بازار

برخلاف بازار اسپات که عمدتاً در شرایط صعودی سودآور است، در بازار فیوچرز می‌توان از حرکات نزولی قیمت نیز سود کسب کرد. این امکان از طریق اتخاذ موقعیت‌های فروش (Short) فراهم می‌شود و انعطاف‌پذیری بیشتری به استراتژی‌های معاملاتی می‌دهد.

کارایی در مدیریت ریسک

فیوچرز ابزاری کارآمد برای پوشش ریسک است. سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از معاملات فیوچرز، خود را در برابر نوسانات نامطلوب قیمت محافظت کنند. این ویژگی به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران نهادی و شرکت‌های بزرگ اهمیت زیادی دارد.

در این مورد بخوانید: بهترین اندیکاتور برای فیوچرز چیست و چطور کار می‌کند؟

معایب و ریسک‌های معاملات فیوچرز

5 چالش اصلی عبارت‌اند از:

ریسک اهرم دوطرفه

اگرچه اهرم می‌تواند به سودهای بزرگ منجر شود، اما ریسک زیان را نیز به همان نسبت افزایش می‌دهد. حرکت کوچکی در خلاف جهت پیش‌بینی می‌تواند به از دست رفتن بخش قابل توجهی از سرمایه یا حتی تمام آن منجر شود.

پیچیدگی معاملات

معاملات فیوچرز نسبت به معاملات اسپات پیچیده‌تر هستند. درک مفاهیمی مانند مارجین، تاریخ انقضا، قیمت تسویه و نحوه محاسبه سود و زیان نیازمند دانش و تجربه کافی است. این پیچیدگی می‌تواند برای معامله‌گران تازه‌کار چالش‌برانگیز باشد.

هزینه‌های معاملاتی

علاوه بر کارمزد معمول معاملات، در بازار فیوچرز هزینه‌های دیگری مانند هزینه تأمین مالی (در فیوچرز دائمی) و هزینه تمدید قرارداد نیز وجود دارد. این هزینه‌ها می‌تواند در بلندمدت تأثیر قابل توجهی بر بازده معاملات فیوچرز داشته باشد.

ریسک لیکوییدیشن

در صورتی که قیمت بازار در خلاف جهت پیش‌بینی حرکت کند و مارجین حساب به زیر حد مجاز برسد، موقعیت معاملاتی به‌صورت خودکار تسویه می‌شود. این اتفاق می‌تواند به زیان‌های بزرگ و غیرقابل جبران منجر شود.

در این مورد بخوانید: لیکویید شدن چیست؟ راهنمای کامل جلوگیری از لیکویید شدن در ترید

ریسک نقدشوندگی در شرایط خاص

اگرچه بازار فیوچرز معمولاً نقدشونده است، اما در شرایط بحرانی یا نوسانات شدید بازار، ممکن است نقدشوندگی به شدت کاهش یابد. این وضعیت می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های معاملاتی یا حتی نداشتن امکان خروج از موقعیت در قیمت مطلوب شود.

استراتژی های معاملاتی در بازار فیوچرز

موفقیت در بازار فیوچرز نیازمند استفاده از استراتژی‌های معاملاتی منسجم و مدیریت ریسک دقیق است. در این بخش، به بررسی کلی استراتژی‌های مختلف معاملات فیوچرز و نحوه پیاده‌سازی آن‌ها می‌پردازیم.

استراتژی‌های پایه

2 استراتژی پایه در بازار فیوچرز وجود دارد: 

معاملات روند‌محور

این استراتژی بر پایه شناسایی و پیروی از روندهای اصلی بازار بنا شده است. معامله‌گران با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند میانگین‌های متحرک و خطوط روند، جهت اصلی بازار را شناسایی کرده و در همان جهت معامله می‌کنند.

برای مثال، در یک روند صعودی:

• ورود به موقعیت خرید در اصلاحات قیمتی
• تنظیم حد ضرر زیر حمایت‌های مهم
• هدف‌گذاری در مقاومت‌های قیمتی بالاتر

معاملات نوسانی

استراتژی معاملات نوسانی بر استفاده از نوسانات کوتاه‌مدت قیمت تمرکز دارد. معامله‌گران با شناسایی محدوده‌های حمایت و مقاومت، سعی می‌کنند از نوسانات قیمت در این محدوده‌ها سود کسب کنند.

تحلیل تکنیکال در معاملات فیوچرز

تحلیل تکنیکال در بازار فیوچرز شامل استفاده از ابزارهای مختلفی می‌شود:

الگوهای قیمتی

شناسایی و استفاده از الگوهای کلاسیک نمودار مانند:

• الگوهای سر و شانه
• مثلث‌های صعودی و نزولی
• کف و سقف دوقلو

اندیکاتورها

استفاده از شاخص‌های تکنیکال برای تأیید سیگنال‌های معاملاتی:

• RSI برای شناسایی شرایط اشباع خرید و فروش
• MACD برای تشخیص تغییر روند
• باندهای بولینگر برای تشخیص نوسانات قیمت

در این مورد بخوانید: تفاوت فیوچرز استاندارد و پرپچوال: مقایسه جامع دو ابزار مهم معاملاتی

تحلیل بنیادی

تحلیل بنیادی در بازار فیوچرز شامل بررسی عوامل زیر است:

• شرایط اقتصاد کلان
• اخبار و رویدادهای مهم مرتبط با دارایی پایه
• تحلیل عرضه و تقاضا
• بررسی روندهای صنعت مربوطه

مدیریت ریسک

مدیریت ریسک در معاملات فیوچرز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است:

تعیین حد ضرر

• استفاده از حد ضرر متحرک (تریلینگ استاپ) برای حفظ سود
• تنظیم حد ضرر بر اساس نوسانات معمول بازار
• رعایت نسبت ریسک به ریوارد مناسب (معمولاً 1:2 یا بیشتر)

مدیریت اندازه موقعیت

• محدود کردن ریسک هر معامله به 2 – 1% کل سرمایه
• تنظیم اندازه موقعیت بر اساس نوسانات بازار
• افزایش تدریجی اندازه موقعیت در معاملات فیوچرز موفق

مدیریت سرمایه

اصول اساسی مدیریت سرمایه در معاملات فیوچرز عبارت‌اند از:

تقسیم سرمایه

• تخصیص بخشی از سرمایه به معاملات کم‌ریسک
• استفاده از اهرم منطقی (معمولاً در حدود 5:1)
• نگهداری بخشی از سرمایه به‌صورت نقد برای فرصت‌های جدید

ثبت و پیگیری معاملات

• ثبت دقیق تمام معاملات و دلایل ورود و خروج
• تحلیل منظم عملکرد و شناسایی نقاط قوت و ضعف
• اصلاح استراتژی بر اساس نتایج تحلیل‌ها

نکات مهم برای معامله‌گران مبتدی

• شروع معاملات فیوچرز با سرمایه کم و اهرم محدود
• تمرین معاملات فیوچرز در حساب آزمایشی قبل از معاملات واقعی
• یادگیری مستمر و بررسی اشتباهات
• پیروی از برنامه معاملاتی و اجتناب از معاملات احساسی
• توجه به مدیریت ریسک بیش از سودآوری

در این مورد بخوانید: ریسک به ریوارد چیست؟ راهنمای جامع به همراه مثال

اصطلاحات رایج در معاملات فیوچرز

آشنایی با اصطلاحات تخصصی بازار فیوچرز می‌تواند در جهت درک بهتر این بازار کمک‌کننده باشد. برخی از این اصطلاحات را پیش از این به صورت کلی مطرح کردیم و در ادامه به بررسی مهم‌ترین اصطلاحات این بازار می‌پردازیم.

مارجین کال (Margin Call)

مارجین کال وضعیتی است که در آن، سرمایه حساب معاملاتی به زیر حد مجاز می‌رسد و صرافی یا کارگزار از معامله‌گر درخواست می‌کند تا با واریز وجه بیشتر، مارجین حساب را افزایش دهد. این وضعیت معمولاً زمانی رخ می‌دهد که قیمت بازار در جهت مخالف موقعیت معامله‌گر حرکت کرده و زیان ناشی از آن، بخش قابل توجهی از مارجین اولیه را مصرف کرده است.

در صورت عدم تأمین مارجین اضافی در زمان مشخص، موقعیت معاملاتی به‌صورت خودکار بسته می‌شود تا از زیان‌های بیشتر جلوگیری شود. این فرآیند که به تسویه اجباری یا لیکوییدیشن معروف است، یکی از ریسک‌های اصلی معاملات با اهرم محسوب می‌شود.

اهرم (Leverage)

اهرم به معنای امکان کنترل موقعیت‌های بزرگ‌تر با سرمایه کمتر است. برای مثال، اهرم 1:10 به این معناست که با 1,000 دلار سرمایه می‌توان موقعیتی به ارزش 10,000 دلار ایجاد کرد. اهرم در بازارهای مختلف متفاوت است؛ در بازارهای تنظیم‌شده معمولاً محدودتر و در صرافی‌های غیرمتمرکز می‌تواند بسیار بالا باشد.

قیمت نشانه (Mark Price)

قیمت نشانه، قیمت مرجعی است که برای محاسبه سود و زیان لحظه‌ای و تعیین وضعیت تسویه اجباری استفاده می‌شود. این قیمت معمولاً از میانگین وزنی قیمت‌ها در چند صرافی معتبر محاسبه می‌شود تا از دستکاری قیمت و تسویه اجباری ناعادلانه جلوگیری شود.

نرخ تأمین مالی یا فاندینگ ریت (Funding Rate)

نرخ تأمین مالی مختص قراردادهای فیوچرز دائمی است و مکانیزمی برای همگرایی قیمت فیوچرز با قیمت اسپات محسوب می‌شود. این نرخ به‌صورت دوره‌ای (معمولاً هر 8 ساعت) بین دارندگان موقعیت‌های خرید و فروش مبادله می‌شود. اگر نرخ تأمین مالی مثبت باشد، دارندگان موقعیت خرید به دارندگان موقعیت فروش سود پرداخت می‌کنند و برعکس.

تسویه اجباری یا لیکوییدیشن (Liquidation)

تسویه اجباری زمانی رخ می‌دهد که ارزش حساب معامله‌گر به زیر حد تسویه می‌رسد. در این حالت، صرافی برای جلوگیری از زیان بیشتر، به طور خودکار موقعیت معامله‌گر را می‌بندد. نقطه تسویه اجباری به میزان اهرم و مارجین موجود در حساب بستگی دارد. برای مثال، در موقعیت خرید با اهرم 10 برابری، اگر قیمت حدود 10% کاهش یابد، موقعیت تسویه خواهد شد.

قیمت پایه (Index Price)

قیمت پایه یا شاخص، قیمت مرجعی است که از میانگین وزنی قیمت‌ها در بازارهای اسپات محاسبه می‌شود. این قیمت معمولاً مبنای محاسبات مختلف از جمله تعیین قیمت تسویه نهایی قراردادهای فیوچرز قرار می‌گیرد.

در این مورد بخوانید: معامله اهرم دار چیست؟ راهنمای کامل معاملات اهرمی

فیوچرز در ارز دیجیتال چیست؟

فیوچرز در ارز دیجیتال که امروزه به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای معاملاتی در بازار کریپتو تبدیل شده، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که آن را از فیوچرز سنتی متمایز می‌کند. این بازار که 24 ساعت شبانه‌روز و 7 روز هفته فعال است، فرصت‌های معاملاتی متنوعی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.

ویژگی‌های خاص فیوچرز کریپتو

معاملات فیوچرز ارزهای دیجیتال با نوسانات قیمتی بالا و نقدشوندگی قابل توجه شناخته می‌شود. در این بازار، معامله‌گران می‌توانند با استفاده از اهرم‌های بالاتر نسبت به بازارهای سنتی معامله کنند. برخلاف بازارهای سنتی که محدودیت‌های سختگیرانه‌ای دارند، در بازار کریپتو می‌توان از اهرم‌های بالاتر (گاه تا 100 برابر) استفاده کرد، اگرچه این امر ریسک‌های قابل توجهی را به همراه دارد.

تفاوت با فیوچرز سنتی

معاملات فیوچرز کریپتو در چند مورد اساسی با فیوچرز سنتی متفاوت است. اول، امکان معامله 24/7 که در بازارهای سنتی وجود ندارد. دوم، تسویه نقدی به جای تحویل فیزیکی که معاملات فیوچرز را ساده‌تر می‌کند. سوم، وجود قراردادهای دائمی که مفهومی نوآورانه در این بازار است و در بازارهای سنتی دیده نمی‌شود.

فیوچرز دائمی

معاملات فیوچرز دائمی (Perpetual Futures) نوآوری منحصربه‌فردی در بازار کریپتو است. برخلاف فیوچرز قراردادی که تاریخ انقضا دارند، این قراردادها بدون تاریخ انقضا هستند و معامله‌گران می‌توانند موقعیت خود را تا هر زمان که بخواهند حفظ کنند. مکانیزم نرخ تأمین مالی در این قراردادها باعث می‌شود قیمت فیوچرز دائمی به قیمت اسپات نزدیک بماند.

مدیریت ریسک در معاملات فیوچرز کریپتو

مدیریت ریسک در فیوچرز کریپتو به دلیل نوسانات بالای این بازار اهمیت ویژه‌ای دارد. معامله‌گران باید توجه خاصی به موارد زیر داشته باشند:

• استفاده از اهرم معقول متناسب با نوسانات بازار
• تنظیم حد ضرر مناسب برای جلوگیری از تسویه اجباری
• محاسبه هزینه‌های تأمین مالی در معاملات بلندمدت
• توجه به نقدشوندگی بازار، به‌ویژه در شرایط نوسانی

صرافی‌های ارائه‌دهنده معاملات فیوچرز کریپتو

صرافی‌های متعددی خدمات فیوچرز کریپتو ارائه می‌کنند که به دو دسته تقسیم می‌شوند: صرافی‌های متمرکز مانند بایننس و صرافی‌های غیرمتمرکز مانند dYdX. هر صرافی ویژگی‌ها، محدودیت‌ها و مزایای خاص خود را دارد و انتخاب صرافی مناسب به نیازهای معامله‌گر، محل سکونت و میزان ریسک‌پذیری او بستگی دارد.

در نهایت، موفقیت در بازار فیوچرز کریپتو نیازمند درک عمیق مکانیزم‌های این بازار، مدیریت ریسک دقیق و استراتژی معاملاتی مناسب است. معامله‌گران باید همواره به یاد داشته باشند که علی‌رغم پتانسیل سودآوری بالا، این بازار ریسک‌های زیادی دارد.

در این مورد بخوانید: معرفی بهترین استراتژی‌ ترید ارز دیجیتال در 2024؛ کم‌ریسک و سودده

خلاصه فیوچرز چیست با اینوکس

در این مقاله از اینوکس به سوال بازار فیوچرز چیست به صورت کامل پاسخ دادیم و معاملات فیوچرز را بررسی کردیم. معاملات فیوچرز یکی از پیچیده‌ترین اما در عین حال کاربردی‌ترین ابزارهای مالی در بازارهای امروزی است. این ابزار که در ابتدا برای محافظت از تولیدکنندگان و خریداران در برابر نوسانات قیمت طراحی شده بود، امروزه به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای معاملاتی، به ویژه در بازار ارزهای دیجیتال تبدیل شده است.

موفقیت در بازار فیوچرز نیازمند ترکیبی از دانش تئوری، مهارت‌های عملی و مدیریت ریسک مناسب است. معامله‌گران باید پیش از ورود به این بازار، با استفاده از آموزش‌ها و منابع باکیفیت مثل بلاگ اینوکس، با اصول اولیه، استراتژی‌های معاملاتی و روش‌های مدیریت ریسک معاملات فیوچرز آشنا شوند و با سرمایه محدود و اهرم معقول شروع به کار کنند.

سوالات متداول