معرفی استیبل کوین های الگوریتمی و معروف‌ترین آن‌ها

حتما تاکنون نام استیبل‌ کوین را حداقل یک بار شنیده‌اید و یا با آن آشنایی دارید. استیبل‌کوین‌ها، دارایی‌های دیجیتال باثباتی هستند که به منظور اهداف متفاوتی اعم از پرداخت حقوق، معاملات روزمره، حفظ دارایی از نوسانات بازار و … مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما نوعی از استیبل‌کوین‌ها در چارچوب استیبل کوین های الگوریتمی مطرح می‌شود. اگر با این نوع از دارایی‌های باثبات آشنایی ندارید، این مقاله اینوکس را از دست ندهید.

استیبل‌ کوین الگوریتمی چیست

استیبل‌ کوین‌ها، ارزهای دیجیتالی هستند که ارزشی معادل ارزهای فیات یا ابزارهای معاملاتی نظیر طلا و نقره دارند. در اصل استیبل کوین‌ها، به دلیل تعامل کمتر با بلاکچین و الگوریتم‌های مبتنی بر بلاکچین، یک دارایی مناسب برای انجام معاملات روزمره محسوب می‌شوند. استیبل کوین های الگوریتمی و به طور کلی تمامی استیبل‌ کوین‌ها، بر پایه اهدافی از قبیل بیشترین بازدهی سرمایه، تمرکز زدایی و ثبات قیمت طراحی شده‌اند. با بررسی دقیق‌تر می‌توان نقش استیبل‌ کوین‌ها را بهتر و شفاف‌تر دانست.

استیبل کوین های الگوریتمی چگونه کار می‌کنند

یک سیستم اصطلاحا «دو سکه‌ای»، یک ساختار استیبل‌ کوین الگوریتمی معمولی تلقی می‌شود که در آن یک سکه با هدف «جذب» نوسانات بازار، مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، یک رمزارز دیگر تلاش می‌کند تا قیمت ثابت بماند.

این توکن، معمولاً به عنوان توکن تعادل نامیده می‌شود و اغلب در صرافی‌های غیرمتمرکز ثانویه (DeXs) مانند Uniswap (UNI) معامله می‌شود. در ابتدا، Terra تنها به این سیستم دو سکه‌ای متکی بود، اما با تغییر رویه، اخیراً ذخایر بیت کوین (BTC) را نیز به عنوان یک پشتوانه برای ارتقا رویکرد ریاضی و الگوریتمی خود گنجانده است.

برای درک سیستم دو سکه‌ای یا همان سیستم مبتنی بر دو رمزارز پشتیبان، بهتر است به مثال شبکه Terra بپردازیم. سیستم بلاکچین ترا شامل دو توکن است: TerraUSD، که یک استیبل‌کوین است و لونا که به اصطلاح توکن حاکمیتی است و نقش تثبیت‌کننده استیبل‌کوین را بازی می‌کند. مسلما تعامل و ارتباط بین این دو رمزارز به منظور ثابت نگه داشتن قیمت دلار TerraUSD است.

قیمت استیبل‌کوین وابسته به تقاضای سرمایه‌گذاران است. این یعنی اگر تقاضای سرمایه‌گذاران بیشتر از حد مشخصی برسد، ارزش استیبل‌کوین به بیش از 1 دلار افزایش می‌یابد. در این حالت، در صورتی که دارنده لونا، 1 دلار لونا را با آن رمزارز مبادله کند، از قیمت بالاتر سود می‌برد. برعکس این فرایند، معامله‌گران می‌توانند با مبادله ترا با لونا (در رقم 1 دلار) سود ببرند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که ارزش سکه کاهش می‌یابد. در نتیجه چنین سیاستی است که عرضه کاهش و قیمت افزایش می‌یابد.

در این رابطه بخوانید : استیبل کوین چیست؟ معرفی انواع کوین با قیمت ثابت

کارکرد درست استیبل کوین های الگوریتمی، منوط به رسیدن تقاضا به سطح قابل قبول است. در غیر اینصورت کل اکوسیستم با چالش‌های عمیقی مواجه می‌شود و احتمال شکست پروژه در سطح قابل توجهی بالا می‌رود. در توصیف بهتر چنین موضوعی می‌توان گفت که پروژه باید اجازه سقوط میزان تقاضا را به زیر سطح خطرناک یا همان خط قرمز ندهد.

حتی تاریخ نشان داده است که سطوح پایه یا کف حمایتی از یک محصول مالی، تضمین‌شده نیست. اتفاقی که در بحران‌ها بیشتر به چشم می‌آید. به عنوان مثال، پس از اینکه توکن ثابت 1:1 USD در آوریل 2021 به میزان چشمگیری کمتر از ارزش 1 دلاری خود شد، Fei چیزی در حدود 80 درصد از قیمت خرید خود کاهش یافت.

موضوع دومی که برای این نوع استیبل‌کوین‌ها وجود دارد این است که استیبل کوین های الگوریتمی به افراد مستقلی احتیاج دارد تا یک اکوسیستم را به صورت پایدار نگه دارد. انجام آربیتراژ تثبیت‌کننده قیمت برای کسب مشوق‌های بازار به چنین روندی کمک می‌کند. در این حالت عدم تعهدات قانونی برای ثبات قیمتی، می‌تواند وضعیت خطرناکی باشد.

شناخته‌شده‌ترین استیبل کوین های الگوریتمی

یکی از جذاب‌ترین و حساس‌ترین بخش‌های متن اختصاص دارد به معرفی معروف‌ترین و موفق‌ترین پروژه‌های استیبل‌کوینی که از نوع الگوریتمی به حساب می‌آیند. یکی از نکات مهمی که پیش از آشنایی با این پروژه‌ها باید بدانید، درصد ریسک مربوط به چنین پروژه‌هایی است. با توجه به تجربه ترا و لونا، استفاده از این استیبل‌کوین‌ها باید محتاطانه‌تر انجام شود.

در این رابطه بخوانید : استیبل کوین های غیر متمرکز : انواع، ویژگی‌ها و چالش‌ها

1. DAI

در حال حاضر DAI، شاید شناخته‌شده‌ترین و مهم‌ترین گزینه در بین استیبل کوین های الگوریتمی محسوب شود. دای استیبل‌کوین مبتنی بر شبکه اتریوم است و از یک پروتکل خاص استفاده می‌کند. پروتکل Maker، در کنار سازمان مستقل غیرمتمرکز MakerDAO، نقش مهمی در توسعه DAI ایفا می‌کند.

بنابراین، با مدل خودکار و غیرمتمرکز مرتبط با استیبل کوین های الگوریتمی مطابقت دارد. منعطف بودن قیمت DAI در برابر دلار آمریکا مزیت فوق‌العاده‌ای است که به این رمزارز کمک می‌کند. همچنین DAI دارای پشتوانه وثیقه‌ای است که ترکیبی از ارزهای دیجیتال مختلف را ارائه می‌کند.

2. Frax

فرکس یکی از قوی‌ترین طرح‌ها را برای ثبات قیمت ارائه کرده و حتی قابلیت‌های بهتری نسبت به ترا دارد. در واقع، پروتکل فرکس یکی از اولین فرآیندها و سیستم‌های استیبل کوین الگوریتمی در سبک خود است. این ارز دیجیتال، منبع باز و بدون مجوز است که توسط بلاکچین اتریوم پشتیبانی می‌شود.

هدف اصلی پروتکل Frax، ساخت یک استیبل کوین بسیار غیرمتمرکز، الگوریتمی و مقیاس‌پذیر است. فرکس، به عنوان یکی از برترین استیبل کوین های الگوریتمی، مشتاقانه حاضر به ارائه خدمات به بازار پول DeFi است. موضوع جالب اینجاست که پروتکل Frax از دو دارایی پایدار مختلف، یعنی استیبل‌کوین Frax در کنار توکن حاکمیتی Frax Shares استفاده می‌کند.

3. Magic Internet Money

یکی دیگر از گزینه‌های جذاب در بین استیبل کوین های الگوریتمی، Magic Internet Money است که از روش ترکیبی استفاده می‌کند. این رمز ارز محبوب را می‌توانید در صرافی‌های رمزنگاری شناخته‌شده مانند Curve Finance، Uniswap و PancakeSwap پیدا کنید. رمزارز Magic Internet Money، به کاربران این امکان را می‌دهد که دارایی‌های خود را در MIM سپرده‌گذاری کنند و همچنین از آن به عنوان یک وثیقه برای استیبل‌کوین استفاده کنند.

انواع استیبل کوین های الگوریتمی

به طور کلی استیبل کوین های الگوریتمی به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:

1. استیبل کوین های الگوریتمی متغیر در عرضه (Rebasing Algorithmic Stablecoins)

استیبل‌کوین‌های سبک Rebase، کاملا وابسته به عرضه و تقاضا هستند. به عبارتی این رمزارزها با تغییر میزان عرضه کوین‌های خود، نوسانات قیمت را کنترل می‌کنند. این تغییرات به طور خودکار و با استفاده از فرآیند rebase انجام می‌شود که به تدریج قیمت استیبل‌کوین هدف را در یک رقم قیمتی ثابت (مانند 1 دلار) نگه می‌دارد.

پروتکل Ampleforth دارای ویژگی rebasing است که عرضه توکن را به طور مداوم تغییر می‌دهد. به عبارت دیگر تعداد توکن‌های AMPL در کیف پول هر فرد، بر اساس میانگین وزنی قیمت توکن در آن زمان، طی هر 24 ساعت عوض می‌شود.

2. استیبل کوین های الگوریتمی سینیورا یا حق ارباب (Seigniorage algorithmic stablecoins)

مدل استیبل کوین الگوریتمی سینیورا جایگزینی برای مکانیسم rebasing به حساب می‌آید. این مدل دارای دو توکن متمایز است که کار تثبیت قیمت را انجام می دهند. این دو ارز شامل یک ارز انعطاف‌پذیر در عرضه و یک ارز برای سرمایه‌گذاری در شبکه و حفظ اعتبار داخلی شبکه است. صاحبان ارز دوم (سرمایه‌گذاری در شبکه) با دریافت پاداش‌های تورمی، بار بدهی استیبل‌کوین را (در هنگام سقوط ارز) تحمل می‌کنند و با این روش یک تراز بین دو رمزارز برقرار می‌شود.

استیبل‌کوین‌های سبک سینیورا، معمولاً زمانی که قیمت به زیر حد معمول می‌رسد، اوراق قرضه قابل بازخرید را صادر می‌کنند تا خریداران از آن بهره‌مند شوند. بیسیس کش (Basis Cash) نمونه‌ای از پروژه استیبل کوین الگوریتمی به سبک سینیورا است و از سه رمزارز تشکیل شده است.

هدف کلی پروتکل Basis Cash ثابت نگه داشتن ارزش BAC است. این کار مسلما به کمک تنظیم عرضه انجام می‌شود. الگوریتم این پروژه خاص به این صورت عمل می‌کند که زمانی که ارزش ارزهای فیات بیش از 1 دلار افزایش می‌یابد، پروتکل توکن‌های جدیدی را ضرب می‌کند و آنها را بین دارندگان BAS توزیع می‌کند.

با این روش، به فشار فروش افزوده می‌شود و قیمت توکن کاهش می‌یابد. اما در سناریو مقابل آن، زمانی که ارزش Basis Cash به زیر 1 دلار می‌رسد، سیستم کاربران را به سوزاندن توکن‌ها تشویق می‌کند تا در ازای آن توکن‌های اوراق قرضه 1:1 بدست آورند. پس از این فرآیند است که قیمت توکن به بالای 1 دلارمی‌رسد و کاربران قادرند توکن‌های اوراق قرضه خود را مجددا با توکن‌های Basis Cash مبادله کنند. به این شکل ارزش استیبل‌کوین تثبیت می‌شود.

3. استیبل کوین های الگوریتمی کسری (Fractional algorithmic stablecoins)

استیبل‌کوین‌های کسری-الگوریتمی ویژگی‌های دو نوع از انواع استیبل‌کوین‌ها را با یکدیگر ترکیب می‌کنند. در اصل استیبل کوین های الگوریتمی هستند که بر پایه وثیقه کار می‌کنند. ذکر این نکته ضروری است که استیبل کوین های الگوریتمی-کسری، از وثیقه‌گذاری بیش از اندازه جلوگیری می‌کنند که در نتیجه خطرات نگهداری کمتری خواهند داشت. این طرح تفاوت‌های قابل توجهی با طرح‌های دیگر از نظر کارایی دارد و به مراتب در ثبات قیمت قوی‌تر عمل می‌کند.

Frax اولین رمزارزی است که چنین الگوریتمی را پیاده‌سازی کرده و از پروتکل وثیقه جزئی (محدود) استفاده می‌کند. این پروتکل یک معماری متشکل از دو توکن را ارائه می‌کند که در آن FRAX به عنوان یک استیبل‌کوین ثابت با بهای 1 دلار و FXS با ماهیت یک توکن حاکمیتی عمل می‌کند.

نظر افکار عمومی چیست

با سقوط عجیب و قابل توجه ارزش لونا، هزاران نفر تمام پس‌انداز خود را از دست دادند و تبدیل به مالباختگان بزرگی شدند. می‌توان ادعا کرد که با توجه به اعتماد مردم به لونا و شکست بزرگ آن در حفظ دارایی مردم، دیگر اعتباری برای این رمزارز نمی‌توان متصور شد. البته با برنامه‌های جدید آن ممکن است نظر بخشی از جامعه کریپتو نسبت به لونا برگردد. اهمیت کار آن جا است که چنین اتفاقاتی، اعتماد عموم مردم را به ارزهای دیجیتال و استیبل کوین‌ها متزلزل می‌کند.

اما سوال اینجاست که شکست پروژه لونا برای سایر استیبل کوین های الگوریتمی چه معنایی دارد؟ بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بازار ارزهای دیجیتال، به دلیل اعتبار استیبل‌کوین‌ها، روی آن‌ها حساب باز می‌کنند. قطعا چنین اتفاقاتی باعث وارد شدن ضربه بزرگی به بقیه پروژه‌های مبتنی بر استیبل‌کوین‌ها شد و خصوصا، پروژه‌های جدید را دچار مشکل کرد.

آینده استیبل کوین های الگوریتمی

می‌توان ادعا کرد که آینده استیبل کوین های الگوریتمی روشن به نظر می‌رسد و پروژه‌های امیدوارکننده‌ای مانند MIM و FRAX ثابت کرده‌اند که پیشتاز هستند. به طور کلی پروژه‌هایی نظیر این دو، راه‌های نوآورانه‌ای برای تضمین ثبات، به جامعه کریپتو معرفی کرده‌اند.

در این رابطه بخوانید : USDT یا تتر چیست؟ همه چیز درباره قدرتمندترین استیبل کوین دنیا

بزرگترین ایرادی که می‌توان به استیبل کوین های الگوریتمی گرفت این است که بیش از حد بازدهی، نیاز به وثیقه دارند، به عنوان مثال برای ضرب سکه به ارزش 1 دلار، نیاز به 2 دلار وثیقه خواهید داشت تا هرگونه نوسان در بازار کنترل شود. در مورد استیبل‌کوین‌های وثیقه‌ای مبتنی بر ارزهای فیات، باید گفت که قابلیت مانور آن‌ها در خلق نوآوری و ایده‌های جدید بسیار دشوار است. دلیل اصلی آن وجود محدودیت‌هایی است که اعتبار این رمزارزها را در خارج از دنیای بلاکچین به چالش می‌کشد.

استیبل کوین های الگوریتمی راه طولانی را در پیش دارند و به نظر می‌رسد همچنان با مشکلات بزرگتری روبرو هستند. نوآوری مستمر می‌تواند راه را برای آینده بهتر این دارایی‌ها هموار کند، اما هرگونه شکست در روند پروژه مانند LUNA و UST ممکن است ضربه‌ای جبران‌ناپذیر برای این نوع رمزارزها تلقی شود.

سخن پایانی

با بررسی برترین استیبل کوین های الگوریتمی، مشاهده کردید که چگونه چنین فناوری‌های نوپایی کم کم در بین جامعه جایگاه خود را پیدا کرده‌اند. گزینه‌هایی که در این مقاله از اینوکس به عنوان استیبل کوین های الگوریتمی معروف مطرح شد، تنها بخشی از معروف‌ترین پروژه‌ها است و تعداد زیادی پروژه در این حوزه وجود دارند که طی زمان بیشتر مورد توجه قرار خواهند گرفت. بهتر است برای سرمایه‌گذاری روی یکی از این استیبل کوین های الگوریتمی یا استفاده از آن، تحقیقات گسترده‌ای انجام دهید تا از صحت کار آن اطمینان کسب کنید. مکانیسم‌های متعادل کردن عرضه و تقاضا تنها بخش کوچکی از این تحقیقات است که باید نسبت به آن اطمینان داشته باشید.